Mysteries opgelost: het oude stadhuis op de Westdam en de ’tweelingbroer’

In de rubriek ‘Woerdense mysteries’ lossen we elke week een Woerdens raadsel op. Zoals hoe Woerden eigenlijk aan zijn naam komt en de wereld achter die muur bij de Westdam. Deze week duiken we in het verhaal van dit mooie pand op de Westdam. Dat heeft dus een nagenoeg identieke tweelingbroer (of zus, wat jij wilt) ergens anders in Nederland. En dat heeft een bijzondere reden. 

Mooi hè, dit pand op de Westdam in Woerden? Tegenwoordig home van verschillende bedrijven, maar oorspronkelijk werd dit gebouwd als het stadhuis. Toen rond 1887 het pandje op het Kerkplein niet meer voldeed als stadhuis, besloot het gemeentebestuur dat het een goed idee was een nieuwe te bouwen.

De locatie werd Westdam, omdat daar een gasfabriek was afgebrand en er dus ruimte genoeg was. Het oude stadhuis zou gaan dienen als kantongerecht. Zo gezegd, zo gedaan. Alhoewel, hoe moest dat nieuwe gebouw eruitzien dan?

Doe maar een fraai exemplaar

We waren er niet zelf bij, maar volgens de overlevering ging dat zo: De burgemeester van toen genaamd Schalij wilde graag een fraai vormgegeven stadhuis. Er stond een bijzonder mooi exemplaar in Noordwijk, had iemand van het bestuur toevallig gezien. Zoiets wilden ze wel in Woerden.

Dat Noordwijkse stadhuis was ontworpen door architect Nicolaas Molenaar sr. Die kon dat vast ook voor Woerden doen, maar ja, architecten waren duur. En waarom duur doen als het ook voordelig kan? Die Noordwijkse bouwtekeningen kun je natuurlijk ook gewoon namaken. Althans, dat is dus het verhaal dat gaat. Het Woerdense gemeentebestuur plagieerde met wat hulp van een stadsarchitect de bouwtekeningen uit Noordwijk. Maar dan in spiegelbeeld.

Zoek de verschillen

Zoals gezegd, we waren er niet bij, maar de foto’s doen vermoeden dat hier best een kern van waarheid in zou kunnen zitten. Kijk en vergelijk zelf maar in de twee foto’s hieronder. Swipe om ze allebei te zien.

2

Nicolaas not amused

De Noordwijkse ontwerper Nicolaas Molenaar was bepaald not amused dat zijn mooie werk gekopieerd was. Inkomstenderving! En dus kreeg Nicolaas een goedmaakklusje. Nou ja, klusje, zeg maar gerust: klus. Want een van de meest gefotografeerde iconen van de stad, al van grote afstand te zien, komt van de hand van Nicolaas Molenaar. We hebben het over de Bonaventurakerk.

Het plagiaatpandje op de Westdam werd overigens tot 1994 gebruikt als stadhuis. In 1993 kocht de gemeente een pand op de Blekerijlaan dat na een verbouwing op 19 oktober 1994 in gebruik werd genomen als het stadhuis. En inmiddels, bijna 25 jaar later, is daar ook weer verandering op komst.

Nieuwste aanwinst

Het allernieuwste stadhuis, numero zoveel dus voor Woerden, ook op de Blekerijlaan, moet eind dit jaar klaar zijn. Voor zover wij weten geen geplagieerd ontwerp, dit nieuwe pand. Het is nog niet af, maar zo ziet het er op dit moment uit:

Wat in Woerden vind jij de moeite van het onderzoeken waard? 

Kom maar door met jullie prangende vraagstukken en andere mysteries. Hier kun je je vragen kwijt.