Ellen werkt als explicateur in het Louis Hartlooper Complex: ‘Het zweet stond me in de handen’

Een explica wat? Een explicateur! Dat is de benaming voor iemand die in het filmtheater een korte inleiding geeft voor de film van start gaat. Ellen van Schaik (60) is al zes jaar vrijwillig explicateur en legt graag uit wat het precies inhoudt.

‘Waarom bent u naar deze film gekomen?’, dat is meestal hoe Ellen haar praatje in de zaal in het Louis Hartlooper Complex begint. “Met die vraag krijg je meestal wel geluid vanuit de zaal”, vertelt ze. “Ik heb graag goed contact met het publiek en het werkt het beste als je die interactie ook echt opzoekt. Het is onze taak, als explicateur, om de mensen warm te draaien voor de film. Ik noem het altijd maar een appetiser, want het is een introductie van maximaal drie minuten.”  Ellen probeert met deze appetiser de verwondering van de bezoekers voor de film te verhogen. “Ik verklap natuurlijk niets van wat er in de film precies gebeurt, maar het is een verhaal er omheen. Ik geef de film een beetje een kader.”

Auditie doen

Dat de functie van explicateur niet domweg bestaat uit een paar minuten volpraten, blijkt al snel als Ellen vertelt hoe zij deze job kreeg. “Ik hield al heel erg van presenteren en van films. Toen ik de vacature voorbij zag komen, leek mij dit ook een hele leuke manier om nieuwe mensen te leren kennen. Zodoende heb ik toen gesolliciteerd.” Wat Ellen niet wist, is dat zij vervolgens op auditie moest komen. “Ik had het niet zo officieel verwacht. Het zweet stond me in de handen. Eenmaal aangenomen als explicateur kreeg ik presentatieworkshops om mezelf te verbeteren in mijn zegje doen.” 

Lees verder onder de foto >

Drie minuten

“Als ik de eerste keer een nieuwe film voorbespreek, ben ik op mijn zenuwachtigst. Ik weet dan namelijk nog niet of mijn verhaal lekker loopt. Meestal loopt het helemaal gesmeerd bij de derde keer dat ik een film expliciteer. Het is ook wat ongemakkelijk als er collega’s in de zaal zitten of mensen door mij heen praten. Ik probeer altijd heel enthousiast mijn verhaal te vertellen en doe dat in maximaal drie minuten, dus saai wordt het als het goed is eigenlijk nooit.” Dat een explicateur slechts drie minuten heeft, is met een reden. “Er zijn mensen met een korte concentratieboog en als je praatje langer zou duren, zitten mensen verveeld naar je te luisteren”, legt ze uit. “Ik vertel meestal vanuit de blik van regisseur iets meer over het thema en hoe de regisseur op de film is gekomen.”

Researchen

Ellen, die in het dagelijks leven werkt als interim-manager en toezichthouder in de zorg, draait diensten van drie à vier avonden per maand en doet dit op vrijwillige basis. “Wie denkt dat dit een goedkope manier is om gratis films te kunnen kijken – want ja dat mogen wij – komt er een beetje bekaaid vanaf. We steken uiteraard veel tijd in de research. Een explicateur bereidt in de regel vijf films voor en per film is dat toch snel 45 minuten voorbereidingstijd.” Ook na de voorstelling gaat Ellens rol door. “Mensen komen na afloop geregeld naar mij toe. Vaak bedanken ze mij of geven ze een compliment. Een enkele keer zeggen bezoekers dat er iets niet klopte of onduidelijk was aan mijn verhaal. Ik heb een getraind oog, dus meestal snap ik iets meer dan de gemiddelde kijker, maar ik zou niet zeggen dat ik een expert ben. Bij dat soort opmerking vertel ik hoe ik het heb gezien. Meestal kan ik alle vragen wel beantwoorden.”

Het komt wel eens voor dat Ellen een film moet expliceren die zij zelf waardeloos vindt. “Ik moet dat dan wel een beetje verbergen. Het is dan de kunst om er toch een interessant verhaal te vertellen. In dit soort gevallen kan ik altijd wel iets vertellen over waar de film zich bijvoorbeeld afspeelt of wat de regisseur met de film heeft beoogd. Anders gaan mensen daar ook zitten met het gevoel van ‘jeetje, waar ben ik aan begonnen’.  

Liefde voor theater

Ellen hoopt dan ook met haar bijdrage bezoekers vooral weer te enthousiasmeren voor het theater. “Het Louis Hartlooper Complex voelt voor mij echt als een tweede huis. Het theater heeft natuurlijk een hele moeilijke tijd gehad tijdens coronapandemie en is zelfs even dicht geweest. Ik hoop het enthousiasme voor het theater tijdens mijn praatje over te brengen en bij te dragen aan een leuke avond.” 

Utrechter van de week

Iedere week benoemen we iemand tot Utrechter van de week. Ken jij iemand die onze stad een beetje mooier maakt? Heeft jouw buurman een bijzondere hobby? Of ken je een andere Utrechter met een steengoed verhaal? Laat het ons weten!