Utrechtse mysteries: wie is Louis Hartlooper eigenlijk?

We kennen allemaal het Louis Hartlooper Complex, de bioscoop bij het Ledig Erf. Maar wie is Louis Hartlooper eigenlijk…? We zochten het voor je uit!

Je kunt het je nu niet meer voorstellen, maar in de begintijd van de film (begin 1900) zat er nog geen geluid onder de beelden. Pas in 1927 werd het mogelijk om zowel beeld als geluid af te spelen. Ging je in 1900 naar de bioscoop, dan betekende dat trouwens niet dat het doodstil was tijdens de voorstelling. Vaak was er bij een stomme film een zogenaamde explicateur aanwezig, iemand die de beelden voorzag van commentaar en geluid. Een explicateur was een echte artiest. Hij kende de film zo goed, dat hij precies wist op welk moment hij welk geluid moest maken. Viel er iets in de film, dan sloeg hij bijvoorbeeld met een stok op een tafel.

Tekst loopt door onder de video >

Komisch talent

Je raadt het misschien al: Louis Hartlooper was een explicateur. Hij werd in 1864 geboren in Amsterdam en begon zijn beroepsleven als diamantslijper. Al snel bleek hij over een komisch talent te beschikken en werd hij gevraagd om als explicateur aan de slag te gaan. Ook in Utrecht zorgde hij voor het geluid bij stomme films. Hij deed dat bijvoorbeeld bij Tivoli, toen nog een houten concertgebouw bij het Lucasbolwerk, bij bioscoop Vreeburg (waar nu de Esprit zit) en de Rembrandt bioscoop (jup, die bestaat nog steeds!).

Utrechtse bioscoop

In 2004 werd er in het oude politiebureau op de Tolsteegbrug een film- en cultuurcentrum geopend in Utrecht. De bioscoop werd vernoemd naar, jawel, Louis Hartlooper. Er wordt trouwens ook ieder jaar een prijs uitgereikt aan een ‘verdienstelijk auteur of journalist, die een stimulerende bijdrage levert aan het denken over cinema en aan de verdieping van de Nederlandse filmcultuur’. En die prijs heet de Louis Hartlooperprijs.

Louis Hartlooper zelf overleed in 1922 en werd begraven op de Israëlitische Begraafplaats in onze eigen stad, Utrecht.

Mysterie opgelost!

Zo, weer een mysterie minder in Utrecht. Loop jij ook al tijden rond met een vraag waar je maar geen antwoord op kunt vinden? Laat het ons weten.