Utrechtse mysteries: wat doet dat zwembad daar in Ondiep?

24 januari 2021
Janine Guijt

Foto: Hermanna Prinsen via Kunst in Openbare Ruimte Utrecht.

Zwembaden, die hebben we in Utrecht in Oog in Al, Overvecht en richting de Uithof. Toch? Nou, ook in Ondiep vind je er een. Al is het niet aan te raden om hier een duik in te nemen. Want hoewel het typische zwembadtegels, zwarte lijnen en zelfs startblokken heeft, is het zwembad nogal… ondiep. Wat het bassin daar doet? Dat zochten we voor je uit.

Een bord met natuurinformatie op Utrecht Centraal, een UFO op het dak van de Inktpot, een enorme champignon: wandel je door Utrecht, dan kom je nog eens wat tegen. Wat de hiervoor genoemde voorbeelden én het zwembad in Utrecht met elkaar gemeen? Het zijn stuk voor stuk kunstwerken in de openbare ruimte.

Plasje regenwater

Ja, dat is wel even een teleurstelling, hè? Het gaat hier dus niet om een echt zwembad, maar om een kunstexemplaar. Baantjes trekken kan er dus niet: op regenachtige dagen ligt er een klein laagje water in het bad, maar over het algemeen is het er hartstikke droog.

Bier met bittere nasmaak en poolijs uit Groenland

Het zwembad is in 2014 gemaakt door kunstenaar Teun Castelein, in opdracht van de gemeente. Zijn werk bevat meestal maatschappijkritiek, dubbelzinnigheden, en diepere lagen, is te lezen op de website Kunst in de Openbare Ruimte van de gemeente Utrecht. Een voorbeeld: Teun lanceerde in 2012 het Halbe-biertje, vernoemd naar staatssecretaris Halbe Zijlstra die destijds flink wilde bezuinigen op kunst en cultuur. Het bier was bedoeld als statement en dronk zeker niet lekker weg: het drankje had een bittere nasmaak. De winst ging overigens volledig naar de kunst- en cultuursector. Ook importeerde de kunstenaar poolijs uit Groenland. Zo probeerde hij de smeltende ijskap te ‘redden’, door deze in kleine stukjes te bewaren in particuliere diepvriezen.

What you see is what you get

Het zwembad is een kunstwerk van Teuns hand dat daarentegen niet is gebaseerd op een maatschappelijke kwestie. Het valt eerder in de categorie ‘what you see is what you get’: een ondiep zwembad in de wijk Ondiep. Niets meer, maar ook zeker niets minder. “De naam van de wijk roept meteen dit beeld op”, zegt de kunstenaar over dit werk. “Bovendien was hier om de hoek ooit een badhuis. Dit is geen plek om een statement te maken. Het is wel zo dat marketing altijd een rol speelt in mijn werk. In die zin zou je het ook als citymarketing voor Ondiep kunnen zien.”

Opknapbeurt

Loop je weleens langs het bad, dan valt je wellicht op dat de tegels niet meer zo helder zijn als bij de opening in 2014. Maar goed nieuws: volgens de gemeente krijgen de tegeltjes binnenkort een opknapbeurt.