Aha, dáárom was carnaval vroeger dus (ook al) verboden in Tilburg

Met pijn in het hart kijken we al naar volgende week op de agenda. Carnaval in Kruikenstad zal dit jaar niet zo zijn als we gewend zijn. Maar in de categorie wist je dit: carnaval is ooit al honderd jaar verboden geweest!

Carnaval, toen nog bekend als Vastenavond, was alleen toegestaan om in besloten kring of met een sportvereniging of studenten sociëteit te vieren. Wie verkleed de straat op ging, was de klos. Natuurlijk wilde je als carnavalsvierder wél in kostuum komen. Daarom droegen mensen het pèkske vaak verborgen onder een lange jas. Dat duurde tot de jaren zestig!

Dag carnaval

Het verbod begon allemaal tijdens vastenavond 1857. Pater Bernard Hafkenscheid hield een preek – totdat deze ruw verstoord werd door een groepje zingende en dansende mensen. De carnavalsvierders vonden de bemoeizucht van de Katholieke kerk met carnaval maar niks. De pater had er schoon genoeg van. Het gerucht gaat dat hij abrupt stopte met zijn preek en het het Heilige Sacrament van de troon haalde. Dat was toen het symbool van carnaval, zoals we nu het Kruikenzeikermannetje hebben.

Lees verder onder de foto.

Verboden om te verkleden

De carnavalsvierders kwamen in opstand, maar dat liet de pater niet zomaar gebeuren. Hij besloot dat niemand zich verkleed in de kerk mocht vertonen. Onder druk van de kerk volgde het stadsbestuur. Vanaf toen was het verboden om verkleed over straat te gaan, een optocht te houden of überhaupt carnaval in de openbare ruimte te vieren. Overigens was er in een café tijdens carnaval niet veel te beleven: zelfs hossen en dansen was illegaal.

Honderd jaar lang

Honderd jaar lang bleef carnaval een gevoelig onderwerp. Het feest werd gezien als ontoepasselijke uiting van het Katholieke geloof. Met dat idee groeiden veel Tilburgers op. Toch werd de ‘geestelijkheid’ iets milder na de Tweede Wereldoorlog. In 1955 werden zelfs de eerste carnavalsverenigingen weer opgericht, zoals ‘de Hasseltse Schuit’ en ‘De Görkese Turken’.

Lees verder onder de foto.

Eerste optocht

De allereerste optocht na het verbod was in 1957. Dat gebeurde echt niet op zo’n grote schaal als dat we nu gewend zijn. Het was namelijk een kinderoptocht die alleen door de wijk Jeruzalem trok. Denk maar niet dat we vanaf toen weer los konden gaan. De politie trad namelijk streng op tijdens illegale carnavalsoptochten in 1963 en 1964. De stoet moest direct weer naar huis en feestvierders kregen een bekeuring. Vanaf 1965 gaat het er weer anders aan toe: carnaval mag weer in het openbaar gevierd worden. Hopelijk mogen we volgend jaar ook weer… Alaaf!