Rauw museum in de Rotterdamse haven: Joep van Lieshout over zijn nieuwe Brutus

De naam BRUTUS straalt sinds vorige week in grote letters op een oud pakhuis aan de Keileweg in Rotterdam-West. Het is een ‘playground voor en door kunstenaars’ waar je de komende jaren tentoonstellingen kunt bezoeken en voorstellingen kunt zien. 

Het brein achter deze nieuwe kunstinstelling is Joep van Lieshout. De beeldhouwer werkt al meer dan dertig jaar vanuit het oude havengebied. Als pionier hopte hij van pand naar pand, want zijn groeiende atelier had steeds meer ruimte nodig. AVL Mundo, met onder andere de beeldentuin, was de afgelopen jaren tijdens evenementen of tentoonstellingen open voor bezoekers. Met de nieuwe naam – Brutus – wordt het een plek waar je altijd exposities kunt verwachten. 

Lees verder onder de foto’s >

Woontorens en meer 

De plannen die Van Lieshout heeft voor het Merwe-Vierhavens-gebied zijn veel groter. In de toekomst wil hij op de plek van zijn huidige panden (Keileweg 10 tot 18) woontorens bouwen, waarin kunst en tentoonstellingsruimtes centraal staan.

We spreken Joep van Lieshout op de middag voor de feestelijke opening van Brutus. Hij komt net terug uit het buitenland, want er staan tentoonstellingen in Duitsland, Frankrijk en Genève op de planning. “Na twee jaar bijna niet gereisd te hebben, begint het weer op gang te komen. Maar ik ben liever hier, in mijn atelier en in Rotterdam.” Tijdens een wandeling door de werkplaats en de nieuwe tentoonstellingen vertelt hij over zijn plannen. 

Waar komt de naam Brutus vandaan? 

“De torens die ik samen met RED Company heb ontworpen komen vanuit het brutalisme: een stroming binnen de architectuur. Er komen brute ruimtes, zoals je die nu ook ziet in onze panden. En met het werk dat we tentoonstellen gaan we de confrontatie aan. Het is niet altijd provocerend, maar wel shockerend. Kunst die geen dingen uit de weg gaat. Zonder wrijving, geen glans. Naast tentoonstellingen kun je bij Brutus ook eenmalige events verwachten, zoals een opera of voorstelling.”

Lees verder onder de foto >

Hoe ben je ooit in de Merwe Vierhavens terecht gekomen? 

“Ik zit sinds1987 in dit gebied. Met de kunstenaarsgroep Kunst & Complex konden we een oud fabriekspand aan de Keileweg in bruikleen nemen. We zeiden tegen de gemeente: ‘geef dat gebouw maar aan ons, dan verpieterd het niet verder.’ Een soort van antikraak, maar dat bestond toen nog niet. Ik groeide al vrij snel uit mijn jasje, dus ging ik op zoek naar andere panden in het gebied. Ik heb een hele tijd vanuit het Katoenveem gewerkt. Twaalf jaar geleden heb ik een stuk van mijn huidige atelier gekocht. Daar kwam telkens een pand bij.”

Wat vind je zo fijn aan het gebied?

“De haven is fantastisch. Ik houd van de leegte, de grote kranen, de ruimte, de lucht, de romantiek. Je kunt zeggen wat je wilt, maar een haven hebben ze niet in Berlijn, Londen of Parijs. De rauwe sfeer die het gebied nu heeft, kun je over tien jaar niet meer zien. De Wilhelminapier had dat vroeger ook en je weet hoe het er nu uitziet. Dat gaat hier ook gebeuren. Er komen allemaal torens en gebouwen.”

Vind je die ontwikkeling jammer?

“Ja en nee. Voor de realisatie van mijn plan is stedelijke ontwikkeling noodzakelijk. Maar aan de andere kant mag het gebied van mij zo rauw blijven als het nu is. Brutus wordt daarom ook geen witte kubus; het blijven rauwe ruimtes. Maar zoals het nu is, is niet heel sustainable. De gebouwen waar we in zitten zijn heel slecht, en we hebben enorme kosten aan erfpacht. De woontorens zorgen voor een verdienmodel, zodat we kunnen blijven doen wat we doen.”

Waar kijk je het meest naar uit?

“Naar Labyrinth: de plek waar ik mijn eigen werk ga tonen. Het is een twintig meter hoge ruimte – dat kun je je niet voorstellen – en daar moet je een soort van doorheen kruipen langs al mijn werken. De dingen die ik maak zijn niet zomaar losse kunstwerken. Het is allemaal aan elkaar te linken. Je moet het zien als zinnen, paragraven en hoofdstukken: samen vormen ze een verhaal. In Labyrinth kun je dat verhaal zelf bedenken.”

Waarom moeten Rotterdammers naar Brutus komen?

“Niemand moet wat! Maar Rotterdammers kúnnen hier naartoe komen om een aantal redenen. Natuurlijk om de kunst te bekijken die we tonen. Daarnaast om het gebouw te zien, want zoiets als dit kom je niet zo vaak meer tegen. En als laatst om het havengebied te ervaren dat zo mooi is.”

Lees ook:

• Het nieuwe museum Brutus opent binnenkort in Rotterdam-West

  Grootse plannen heeft kunstenaar en ontwerper Joep van Lieshout voor de Merwe Vierhavens in Rotterdam-West. Met zijn Atelier Van Lieshout…

  

• Apetrots! Rotterdam heeft de beste cocktailbar van Nederland

• Voor dit jenever- en ginfestival wil je een week in Schiedam wonen

• In de winkel van Joy vind je vintage, handgemaakte sieraden en een pauw