Actrice Dewi Reijs: ‘Ik zag mezelf altijd als Rotterdammer, maar werd telkens voor Indische rollen gekozen’

Regisseur, schrijver en actrice Dewi Reijs heeft een bijzondere herinnering aan het filmfestival van 2018. Met de vijftigste editie van het IFFR voor de deur, kijkt ze hierop terug. “Ik stond hoogzwanger op de rode loper en mocht vertellen over mijn stichting Buddy Film Foundation.”

In het coronajaar heeft de Rotterdammer het drukker dan ooit. Ze werkt aan het theaterstuk Trojaanse Wijven On Tour, organiseert filmavonden en workshops voor kinderen voor CineNoord Filmkids in Studio de Bakkerij en is hard bezig met haar stichting.

Wat doet Buddy Film Foundation?

“Met Buddy Film Foundation helpen we gevluchte filmmakers en creatieven aan betaald werk; denk aan fotografen, make-upartiesten, cameramensen, acteurs en actrices. Je kunt in Nederland gaan schoonmaken, maar je kunt ook je eigen beroep weer uitvoeren. In 2017 zijn we, regisseur Dennis Overeem, producent In-Soo Radstake en ik, met dit project begonnen. In 2018 werd ik door het IFFR uitgenodigd om erover te vertellen. Dit jaar hebben we trouwens weer een tof ding op het festival: de film Mitra staat op het programma. Dat is de eerste speelfilm waarvoor Buddy Film Foundation de casting heeft gedaan met vooral Iraanse acteurs en actrices. Dit is sowieso een kijktip!”

Hoe vinden jullie de vluchtelingen met een creatief beroep?

“Dat is grappig: ze vinden ons, want het gaat allemaal via-via. We dachten eerst dat we de AZC’s af moesten gaan. Je moet het zo zien: als wij zouden vluchten en Carice van Houten zit in een tentenkamp, dan weet je dat je bij haar moet zijn, omdat ze onze meest succesvolle actrice is. Ook in het Midden-Oosten is het wereldje klein en kennen mensen elkaar. Ondertussen werken we met zo’n 180 mensen uit 12 verschillende landen. We hebben het grootste Arabisch en Farsi sprekende bestand. Al het geld dat we verdienen met de castings gaat trouwens weer terug in de organisatie. Daar betalen we bijvoorbeeld een toneelopleiding van.”

Waar komt je drive vandaan om dit te doen?

“Mijn Indische achtergrond heeft hier zeker mee te maken. Mijn opa en oma zijn met de boot naar Nederland gekomen en mijn moeder is in Indonesië geboren. Wat de vluchtelingen nu meemaken, heeft veel overeenkomsten met hoe het toen ging. Je komt toch in een andere cultuur, waar niemand op straat leeft en het koud is. Maar ook wat de opvang betreft: toen werden de eerste Indische Nederlanders in Schattenberg, het voormalige kamp Westerbork geplaatst. Nu zetten ze vluchtelingen in een voormalige gevangenis, want daar is veel ruimte.”

Heeft die achtergrond ook invloed gehad op je eigen acteercarrière?

“Dat heeft het zeker. Ik zag mezelf altijd als Rotterdammer, tot je voor castings op de foto moet en je telkens voor Indische rollen wordt gekozen. Op het gebied van diversiteit en inclusiviteit is nog veel te winnen, maar het gaat gelukkig steeds beter. Ik vind het fijn om met Buddy Film Foundation invloed uit te oefenen. Pasgeleden zochten ze iemand voor een mannenrol en dan sturen we een serie mensen die geschikt zijn. Daar zat ook een vrouw tussen, want de rol kan net zo goed door een vrouw vertolkt worden. We zijn niet commercieel, maar wel kritisch. We willen laten zien wat de realiteit is: dat je in films, series en commercials mensen ziet die je ook dagelijks in de tram tegenkomt.”

Ben je nog met andere dingen bezig op dit moment?

“Ik werk aan Trojaanse Wijven On Tour; een avondvullende theatervoorstelling over vluchtelingen en migranten. Je ziet hierin verschillende actrices die enerzijds acteren, maar anderzijds hun eigen verhaal vertellen. We hebben het eerder gespeeld op de Parade en door dit persoonlijke stuk was het publiek echt geroerd. Nu maak ik er een locatievoorstelling van: we gaan in zwembaden op drijvende podia staan. Een enorme uitdaging om te organiseren, maar ik wil het wel. Alle theaters en zalen zitten met een ingewikkelde programmering doordat alles is uitgesteld en ik heb geen zin om jaren te wachten. Daarbij wil ik graag dat er een gemixt publiek komt. Als we in het Van Maanenbad spelen, is het makkelijker voor mensen uit de buurt om te komen. Buddy Film Foundation produceert het stuk in samenwerking met Theater Walhalla. Ik vind dat zij heel goed zijn in toegankelijk programmeren.”

Heb je tips voor deze bijzondere editie van het IFFR?

“Ik moet eerlijk zeggen dat ik zelf niet heel erg van het online ben, maar ik ga zeker kijken. Ik moet nog even in het programma kijken. Ik hoop in ieder geval dat Rotterdammers van het festival genieten en dat het toegankelijk voor iedereen voelt. Het is niet alleen maar vaag en kunstzinnig; er worden hele diverse films vertoond.”

“Mijn tips voor deze editie zijn: Zoals ik al zei: Mitra. Maar ook ‘Qua Vadis, Aida?’ van regisseur Jasmila Zbanic. Een belangrijke film over de zwarte bladzijde uit de geschiedenis van Dutchbat in Srebrenica. Ook de film Feast van de Rotterdamse filmmaker Tim Leyendekker lijkt me interessant.”