Toen in Nijmegen: de Radboud Universiteit in verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog

Nijmegen is hard getroffen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zo kwamen er honderden mensen om tijdens het bombardement in 1944 en ging de bevrijding niet zonder slag of stoot. De Tweede Wereldoorlog haalde soms ook het beste in mensen naar boven, bijvoorbeeld bij verzetsleden. De Radboud Universiteit en haar mensen droegen daar een steentje aan bij.

Nijmegen werd van 1940 tot 1944 bezet door het Duitse leger. De Radboud Universiteit bleef ondanks de vreselijke situatie open. Tot 1943, toen de Radboud Universiteit als enige universiteit in Nederland moest sluiten.

Geen loyaliteitsverklaring

Toenmalige rector magnificus Bernardus Hubertus Dominicus Hermesdorf moest studenten een loyaliteitsverklaring aan de Duitse bezetter voorleggen. Om principiële redenen weigerde hij dat. Hij was de enige rector magnificus die dat deed. De keuze leidde tot een sluiting van de universiteit in 1943. Eén dag voor de sluiting bevestigde rector Hermesdorf het nieuws met een mededeling op een bord in de aula.

Studenten en hoogleraren in verzet

Jozef van Hövell studeerde aan de (toen nog) Katholieke Universiteit Nijmegen en behoorde tot de actieve verzetsstrijders bij het Nijmeegsch Studenten Corps. Hij ging direct na het uitbreken van de oorlog in het verzet. Op 28 maart 1944 werd Jozef gearresteerd en overgebracht naar het ‘Oranjehotel’, de strafgevangenis in Scheveningen. Op 4 januari 1945 overleed hij in concentratiekamp Neuengamme door uitputting.

Ook de hoogleraren Robert Regout, hoogleraar Volkenrecht, en Titus Brandsma, hoogleraar Geschiedenis der wijsbegeerte en mystiek en verdediger van de vrije pers, werden vanwege verzetsactiviteiten gearresteerd en overleden in concentratiekamp Dachau.

De universiteit opende in maart 1945 weer haar deuren voor studenten. Er zijn verschillende zalen op de campus vernoemd naar de verzetshelden.

2

Bronnen: Radboud Universiteit en VOX.