Daarom staan die passer en die winkelhaak op de gevel van dat grote pand aan het Steenschuur

Fietsend door Leiden kom je steeds weer bijzondere panden tegen. Neem nu dit pand aan het Steenschuur in Leiden. Een dubbele toegangsdeur, anno 1868 en midden boven het logo van de Vrijmetselarij, bestaande uit een passer en een winkelhaak. Onze vertelvader Willem heeft hier weer bijzondere verhalen over, niet alleen over metselen, maar ook over een moord.

Door Willem Hogendoorn

We zien op de foto een gevel die voor twee panden gemaakt is. Vanaf 1664 zat in deze panden bierbrouwerij De Posthoorn. Deze is later naar de Oude Vest (de Leidse Bierkade) verhuisd.
Toen zijn de panden gekocht door de Vrijmetselarij. In het ene pand was de loge (ontmoetingsplaats of werkplaats) van de Vrijmetselarij gevestigd, het andere pand was het woonhuis van de beheerder. Later is dat samengevoegd tot één geheel.

Leidse Vrijmetselarij

In het pand zijn verschillende loges van de vrijmetselarij gevestigd. Loge La Vertu (de Deugd) is de oudste loge van Leiden, opgericht in 1757. Later is loge L’Age d’Or (Gouden Eeuw) erbij ingetrokken. En in 2016 kwam loge Ishtar (godin van de vruchtbaarheid) erbij. Deze laatste is een gemengde loge, waar zowel mannen als vrouwen lid van kunnen worden.

Wat metselen die vrijmetselaars?

Vrijmetselaars bouwen. Ze bouwen aan zichzelf met het doel om zelf een beter mens te worden en daarmee een betere wereld voor iedereen te maken. Vandaar dat de winkelhaak en passer in het logo staan. De winkelhaak staat voor de aarde en is het symbool van de perfectie waarnaar de vrijmetselaar streeft. De passer staat voor de geest en is het symbool voor het zich openstellen van een gedachte en het meten van de grenzen van zichzelf.

De vrijmetselarij is rond 1717 in Engeland ontstaan en sinds 1730 in Nederland actief. Ze werken met veel rituelen, waarbij ze vinden dat deze niet doorverteld moeten worden, maar dat je die zelf moet ervaren.

Leidse thriller

De Leidse thrillerschrijver Jeroen Windmeijer schreef in 2018 de thriller ‘Het Pilgrim Fathers Complot’. Windmeijer wordt wel de Dan Brown (bekend van de Da Vinci Code) van de Lage landen genoemd. De thriller speelt zich gedeeltelijk af in Leiden en begint met een lijk dat wordt aangetroffen in het pand van de Leidse Vrijmetselarij. En wat het nog spannender maakt: ik kom er ook in voor als Willem de Leidse stadsgids. Als je van thrillers houdt: dit is een echte Leidse pageturner.