Deze Leidse straat werd vroeger de bierkade genoemd: dit is de ‘bierhistorie’ van Leiden

In de middeleeuwen dronk iedereen bier, zelfs kinderen. Het water was zo verontreinigd dat je daar vaak ziek van werd. Onze vertelvader Willem gaat deze keer in op de bierhistorie van Leiden en wat er nog van te zien is in de stad. Op bovenstaande foto zien we de toegangspoort van de laatste Leidsche bierbrouwerij uit die tijd aan de Oude Vest. Weet jij waarom de Oude Vest ‘de Bierkade’ werd genoemd?

Door: Willem Hogendoorn.

In de vijftiende eeuw had Leiden zo’n dertig bierbrouwerijen. In de zeventiende eeuw nam het biergebruik af door de komst van koffie, thee en jenever. De laatste bierbrouwerij ‘De Posthoorn’ aan de Oude Vest ging in 1918 failliet. Alle bierbrouwerijen stonden toen aan het water. Op de Oude Vest waren er zelfs tien bierbrouwerijen. Naast de Posthoorn waren dat onder andere De Pauw (waar een brug naar genoemd is) en De Hazewind (waar een steeg naar vernoemd is). De Oude vest werd daarom in de volksmond de ‘Bierkade’ genoemd.

Bierkaai

Ook andere steden hadden Bierkades, zoals Amsterdam en Den Haag. Een bekend verhaal is dat de mannen van de Bierkade echte vechtersbazen waren. Omdat ze groot en sterk waren (door het sjouwen van zakken graan en biervaten), waren zij vaak erg gevreesd. Daar komt de uitdrukking vandaan: ‘het is vechten tegen de bierkaai’. Dat betekent: ‘je wint er moeilijk van’ of ‘het is onbegonnen werk’.

Beeld: Willem Hogendoorn.

Een tweede Leidse bierkade was aan de Nieuwe Rijn. Dit was geen brouwerij, maar een depot van de Zuid-Hollandse Bierbrouwerij uit Den Haag (zie foto hierboven). Hier werden de boten met biertonnen vanuit Den Haag aangevoerd. Deze tonnen werden dan over de kade het depot ingerold. In het depot werden ze op wagens geladen, vandaar de brede toegangspoort. Voor de wagen werd een paard gespannen en de distributie van de biervaten naar de Leidse cafés kon beginnen.

Het bijzondere aan dit gebouw is dat aan de achterzijde een elf meter hoge ijssilo is gebouwd, met muren van zeventig centimeter dik. In de winter werd er ijs uit de Nieuwe Rijn gehakt en dat werd bewaard in deze toren. Zodoende konden er, in een tijd dat onze vrieskist nog lang niet bestond, ook ’s zomers ijsblokjes worden geleverd aan de Leidse cafés.

Terugkeer brouwerijen

De laatste jaren zijn er weer nieuwe bierbrouwerijen in Leiden gevestigd. De bekendste daarvan zijn: Stadsbrouwhuis; Brouwerij Pronck en Leidsch Bier.