Verliefdheid of in rouw: bij goudsmederij Layang komen alle emoties samen

Aan veel voorwerpen kleeft een verhaal. Zeker wat betreft sieraden. Henk de Jong (64) is eigenaar van goudsmederij Layang en neemt allerlei exemplaren onder zijn loep. “In deze zaak komen vaak mensen met sterke emoties. Van verliefdheid tot rouw.”

In de vitrines van Layang schitteren de sieraden erop los. Broches, ringen, en colliers, ze vechten om aandacht. Een deel ervan is ingekocht. Bij beurzen in Parijs, München, Düsseldorf, Frankfurt, en Londen. Een ander deel worden tot in de kleinste details gevormd door goudsmid Henk de Jong. Hij is bijna 37 jaar eigenaar van de zaak in de Oude Kijk in ’t Jatstraat.

Enveloppen vol schetsen

“Het is een eeuwenoud, ambachtelijk beroep, waarin je heel veel creativiteit kwijt kan”, vertelt hij. “Laatst liep ik door het bos, en zag ik een boom met een tak die heel apart kronkelt. Dan denk ik ‘hee, dat is interessant om in een ring te verwerken’. En dan ga ik aan de slag.”

De Jong heeft zijn opleiding gevolgd in Schoonhoven. De enige vakschool voor edelsmeden. Dat bestond uit een jaar basis, twee jaar praktijk, en het laatste jaar stage in het buitenland. De Jong dook op in Londen, in de juwelierswijk Hatton Garden. In een groot atelier sleep hij zijn vaardigheden. Hij raakte in de ban van het goudsmeden en maakte lange dagen. Ook toen hij weer terug kwam naar Nederland. “Ik werkte door tot negen uur ’s avonds. Zo kon ik een voorraad maken, waarmee ik langs de juweliers ging. Stapels kladblokken vol tekeningen lagen er. En ook de enveloppen stonden vol met schetsen. Ja, het beroep vergt naast creativiteit en een fijne motoriek ook veel doorzettingsvermogen.”

Goud van opa

Uiteindelijk streek hij neer in de Oude Kijk in ’t Jatstraat. Waar hij zijn zaak begon, en waar hij vanachter de toonbank nog veel bijzondere verhalen zou gaan horen. “In deze zaak komen meestal mensen met sterke emoties. Van verliefdheid tot rouw”, zegt hij. “Ook zie je soms de ontwikkeling in een levensloop. Zo bestelde een man hier eerst een verlovingsring. Wat later kwam de ring voor het huwelijk. En weer een paar jaar verder zag ik hem met zijn vrouw en twee kinderen op de fiets langskomen. Toch mooi, vind ik.”

Een moment later kan een bezoeker weer een heel andere reden hebben om bij Layang binnen te stappen. “Opa is overleden. De kinderen hadden al het goud van hem verzameld. En aan mij het verzoek om dat om te smelten en er ringen van te maken. Ieder familielid kreeg er dan namelijk een als nagedachtenis aan hem.”

Elfstedenkruis vervalsen

Er zijn ook verzoeken waar De Jong niet op ingaat. “Ik heb hier wel eens iemand gehad die een hakenkruis in zijn ring wilde laten zetten. Ik heb hem meteen duidelijk gemaakt dat dat niet ging gebeuren.” Na een korte stilte dist De Jong het volgende verhaal op. “Er kwam hier ook eens een jongeman, wiens vader de Elfstedentocht had geschaatst. Alleen hij stond niet ingeschreven en deed dus stiekem mee. Ongeldig dus, waardoor je geen Elfstedenkruisje krijgt aan het eind van de tocht. Nou, aan mij het verzoek of ik zo’n kruisje kon namaken, zodat zijn vader er alsnog een kon opspelden. Dat is natuurlijk vervalsing. Dus ik die jongen moest ik teleurstellen. Dat ga ik niet doen”, zegt De Jong, die nog eindeloos verder zou kunnen vertellen. “Iemand zei al dat er een boek over zou moeten worden gemaakt, haha.”

De populariteit van goudsmid lijkt echter een duik te maken. En dat is eeuwig zonde, vindt De Jong. “Je kunt schitterende dingen creëren, precies zoals je het zelf wilt. Hier”, zegt hij, en laat een paar broches zien met uiteenlopend afbeeldingen. “Zo maak je eigenlijk een soort schilderij, maar dan van ander materiaal. Ik vind dat geweldig. Daarnaast heb je dus het klantencontact, met alle mooie gesprekken tot gevolg. En je bent natuurlijk circulair bezig. Alles wordt hier hergebruikt. Het goud uit een brilletje of kies wordt gescheiden. Daar wordt weer een ring van wordt gemaakt, met een nieuw verhaal tot gevolg. Dat is toch prachtig?”