Geheim van Stad maar beroemd in New York: eens per week verruilt De Smederij het eten voor jazz

Al decennialang schotelt eetcafé De Smederij naast gerechten, ook jazzoptredens aan haar gasten voor. Iedere dinsdagavond ontsnappen de klanken van drums, piano, en contrabas uit de kieren van het pand aan de Tuinstraat. Een muzikale erfenis van de vorige eigenaar, zo blijkt.

Je moet ze zoeken met een zaklamp: jazzcafés in Groningen. Een van de plekken waar liefhebbers wel terecht kunnen, is De Smederij. Een horecamonument in Stad dat de deuren opende in 1971.

‘Niets met jazz’

Als eigenaren Harm van den Bosch en Marion van den Bosch – Schildt wordt gevraagd of ze zelf fervente jazzluisteraars zijn, kijken ze elkaar kort aan, om vervolgens in de lach te schieten. “We hebben helemaal niks met die muziek”, bekent Marion. “Maar mooi dat anderen er hier wel van genieten.”

Het was dan ook niet het stel dat de jazz naar De Smederij bracht. Dat deed de vorige eigenaar. Die bestierde de zaak tot 1999, waar hijzelf geregeld achter de piano kroop en de accordeon ter hand nam. Zodoende kon jazzminnend Groningen op zondag terecht in De Smederij.

Toen Harm en Marion het stokje overnamen, was de muziek een heikel punt. Want wat toch te doen met die jazz? “Ik wilde er eigenlijk wel vanaf”, zegt Harm. “Het is vrij arbeidsintensief. Je moet de tafels uit elkaar halen, de glazen opruimen en er moet twee man extra achter de bar komen te staan.”

Lange traditie

Het was Marion die haar voet tussen de deur zette. “Ik kon het niet over mijn hart verkrijgen te stoppen met zo’n lange traditie.” En zo bleef de jazz klinken in de zijstraat van het Schuitendiep.

En waar de twee eigenaren zich ontfermen over hun eetcafé, daar draagt Diederik Idema dinsdags zorg over de livebands.

Idema is docent op de muziekschool en zit middenin de jazzscene. Door zijn connecties weet hij wekelijks muzikanten om zich heen te verzamelen, met wie hij samen optreedt achter in het café.

Bekend in New York

“Tegen ons zei hij dat zelfs in New York jazzartiesten met bewondering over De Smederij praten”, zegt Marion. “Ook grote namen spelen in dat genre vaak in kleine cafés.” Wijzend naar de artiesten op het programma: “Ons zegt het niet veel. Wij denken: als de entree 10 euro is, zullen ze wel goed zijn.”

Als de band rond 23.00 uur de laatste noten speelt, is het de beurt aan conservatoriumstudenten. De jazzartiesten in de dop worden vanuit hun opleiding gestimuleerd regelmatig te spelen in De Smederij. Koreanen, Japanners, Amerikanen, ze komen uit alle windrichtingen.

Een avondje jazz verliep er eerder niet zo gestroomlijnd als nu. Vroeger een kakofonie van geluiden, weet Harm nog goed. “Er waren nog weinig regels. Iedereen die wilde spelen kon een instrument meenemen. Dan kwamen er ineens drie tuba’s, vier violen, en tien trompetten de tent binnen. Dikke chaos natuurlijk.”

Klarinetclub en volleybalvereniging

Of ze nu voor het eten, drankjes of muziek aankloppen; De Smederij heeft een flink clubje vaste klanten. “Sommigen komen hier al honderd jaar. En daar zijn we blij mee, want zo bouw je een band op”, zegt Harm.

“Dit is bijvoorbeeld al tijden de vaste kroeg voor een klarinetclub en volleybalvereniging. Je krijgt dan al die levens mee. Relaties die uit en aan gaan”, zegt Harm. “Er zijn gasten die hier vroeger aan de hand van hun ouders kwamen, en nu hier hun eigen kind mee naartoe nemen. Prachtig toch?”

Verstopte parel

Tegelijkertijd weten ze dat het gros van Groningen niet bekend is met hun zaak. Het eetcafé is dan ook wat onttrokken aan het oog van Stad. Niet erg, vindt Harm: “De Smederij loopt goed. Bovendien blijft het mooi als we mensen horen zeggen: ‘Ik woon hier al dertig jaar. Ongelooflijk dat ik dit leuke tentje nooit ontdekt heb’.”