Ondergrondse kasteelgangen in Gouda: broodje aap of toch niet?

Ondergrondse kasteelgangen in Gouda? Dat klinkt wel heel mysterieus. Kan niet waar zijn, denk je nu vast! De een zegt broodje aap, maar volgens de ander is het de keiharde waarheid. Bestaan deze gangen echt? En lopen ze – zoals gezegd wordt – door tot onder de Hollandse IJssel?

Mysterieuze gangen

Tijdens werkzaamheden aan de fundering van de Grote Volmolen in 1824, kwam er overdekte gang aan het licht. Deze had gemetselde wanden met nissen en zou hebben doorgelopen tot voorbij de rivierbedding. In 1879 werd bij een vervolgonderzoek diezelfde gang – van zo’n twintig meter lang – aangetroffen. Er werden diverse gewelven aangetroffen ook een gewelf richting de IJssel, maar geen gang onder de IJssel.

Toen er in 1901 een drie meter diepe verzakking bij de molen ontstond, werden de geruchten weer opnieuw aangewakkerd. Er werd een verbinding aangetroffen met hetgeen wat ze onder de molen al hadden gevonden.

Wichelroede

In 1936 werd besloten om opnieuw onderzoek te doen naar het gangenstelsel. Dit besluit werd landelijk nieuws toen de Telegraaf dit oppakte. In 1937 kwam de wichelroedeloopster N. Klein vanuit Zeist naar Gouda. Zij ‘zag’ een groot gangenstelsel met een vertakking onder de IJssel door op een diepte van acht meter. Ook zou zij een gang richting Schoonhoven en een boerderij aan de andere kant van de dijk van Gouderak hebben gezien. Ze deed dit onder andere vanuit een roeiboot. Het moest praktisch onmogelijk zijn geweest om in de vroege middeleeuwen een tunnel te bouwen in de slappe bodem, maar mevrouw Klein kreeg toch het voordeel van de twijfel en er werd er een vervolgonderzoek ingesteld.

Uit het vervolgonderzoek bleek dat er inderdaad gangen aanwezig zijn, maar niet onder de Hollandse IJssel door. Ondanks al het onderzoek blijft de kennis beperkt. Laten we hopen dat toekomstige onderzoeken de waarheid aan het licht brengt.