Mysteries opgelost: dit is hoe je vroeger in Gouda iemands huis vond zonder huisnummers

In de 17e eeuw bestonden huisnummers nog niet in Gouda. Je kunt je voorstellen dat het knap lastig kon zijn om iemand te vinden of te vertellen waar je woonde. Daar werd iets op bedacht.

In de gevel werden speciale gevelstenen gemetseld. Bijvoorbeeld een koe (Gouderaksedijk), een zonnetje (Keizerstraat) of bomen (Kattensingel). Als iemand dan vroeg waar je woonde, zei men zoiets als: “In het zonnetje, naast de bomen of tegenover de koe.” De afbeeldingen van gevelstenen hadden vaak te maken met de dienst die in het pand verleend werd. Ze bevatten toespelingen van de naam van de bouwer of verwezen naar de herkomst van de eigenaar.

Nooit verhuizen

Een probleem werd het als een familie, bedrijf of persoon verhuisde. Het hele systeem zou daardoor in de war raken, want mensen wisten nou eenmaal dat jij naast of tegenover de bakker woonde. De gevelsteen bleef dan ook zitten na de verhuizing van de bakker. Om verwarring te voorkomen.

Tekst gaat verder na de foto

Nu was een routeplanner in die tijd sowieso ontzettend verwarrend. Het zag er ongeveer zo uit:“Ga de straat uit waar je rechts de bakker hebt. In de volgende straat ga je naar de kapper en vraag naar het huis met de scheerkwast. Daar ga je naar links totdat je een huis ziet met een leeuw op de dakgevel. Vraag daar in de buurt naar het huis met de gevelsteen waar een ladder op staat, drie huizen daarnaast wonen wij.”

Waardevol

Gevelstenen zijn waardevol en bijzonder. Ze bevatten informatie over cultuur, economie, religie en politiek van lang geleden. Het is dus van onschatbare waarde om deze stenen te behouden. Veel gevelstenen worden bij de sloop van een pand of restauratie weer herplaatst in het nieuwe pand zoals bij de gevelsteen bij Kattensingel 9 is gebeurd.

Op deze website vind je een heel overzicht met gevelstenen in Gouda. Of trek er lekker zelf op uit en maak er gelijk een fijne stadswandeling van.