Mysterie opgelost: wat is het verhaal achter dit poortje in de Keizerstraat?

Gouda heeft al eeuwenlang verschillende geloofsgenootschappen die zich huisvesten in kerken, moskeeën, synagoges of buurthuizen. Soms moeten deze genootschappen uitwijken naar een nieuwe locatie, door bijvoorbeeld toename of afname van hun leden. Zo ook de Remonstrantse Gemeenschap in Gouda. Door inkrimping van hun gemeenschap vertrokken ze uit de kerk in de Keizerstraat. De kerk is uiteindelijk afgebroken, maar het portaalgebouw niet. Waarom is dit blijven staan? Dat hebben we uitgezocht.

Tachtigjarige Oorlog

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog is Nederland in gevecht met Spanje. Op dat moment heerst Filip II over Nederland, aangezien zijn vader Keizer Karel V overleden is. Filip II wilt dat iedereen katholiek wordt, maar op dat moment wonen er veel protestanten in Nederland. Aangezien zij hier niet van gediend zijn, komen ze in opstand onder leiding van Willem van Oranje. We zien de Slag bij Heiligerlee in 1568 als beginpunt van deze oorlog, maar de beeldenstorm in 1566 had ook het beginpunt kunnen zijn.

Tekst gaat verder onder de foto.

Twaalfjarig Bestand

De Tachtigjarige Oorlog is onderbroken door een wapenstilstand, namelijk het Twaalfjarig Bestand (1609-1621). Tijdens dit bestand is er sprake van een heftige strijd binnen Nederland, toen Republiek der Verenigde Nederlanden. De strijd ging vooral over de gedachte achter de predestinatie (voorbeschikking, red.). Binnen Nederland zijn er twee groepen, namelijk de arminianen en de gomaristen. De arminianen zijn vernoemd naar hun voorbeeld predikant Jacobus Arminius. De gomaristen zijn vernoemd naar Theoloog Franciscus Gomarus.

Tekst gaat verder onder de foto.

Ontstaan Remonstranten

De arminianen vinden dat men zelf kan bepalen of ze de wil van God accepteren of verwerpen. De gomaristen zien dit natuurlijk anders en vinden dat men overgeleverd is aan Gods wil. Gouda stond zelf aan de kant van de arminianen. Toch was de Gereformeerde kerk niet blij met de denkwijze van de arminianen. De Gereformeerden wilden hen uit de kerk stoten. Als gevolg hiervan dienden ze in 1610 een verzoekschrift om niet uit de kerk gestoten te worden. Dit noemen we ook wel een remonstratie, vandaar de naam remonstranten.

Remonstrantse kerk in de Keizerstraat

Voordat de kerk in 1870 gebouwd is, stond hier eerst een huis. Het voorhuis is gebruikt als pastorie en het achterste deel als predikplaats. In 1967 is de toekomst voor kerk minder positief. Het aantal leden liep terug en er moest bepaald worden wat er met de kerk ging gebeuren. Werd die behouden, ondanks dat de gemeente geen onderhoud kon betalen óf gingen ze voor een vrijzinnige predikplaats? Ze kozen voor optie twee, waardoor het verkocht werd in 1968. Tot de afbraak in 1988 heeft de kerk nog als opslagplaats gediend. Het Flaes-orgel uit 1871 is verhuisd naar de Gereformeerde Kerk in Moordrecht. Het portaalgebouw is als enige niet afgebroken.

Tekst gaat verder onder de foto.

Maar waarom staat het portaalgebouw er nog? Mevrouw Oosterling, secretaris van de Remonstrantse Gereformeerde Kerk, komt met de volgende verklaring: “Vanwege de meerwaarde als monument voor Gouda hebben ze het portaal laten staan.” Blijft er toch nog één vraag over. Hoe ziet het portaalgebouw er nu van binnen uit? Dat is helaas voor nu onbekend.

Ook een mysterie?

Zit jij ook al tijden met een Gouds mysterie? Laat het ons weten, dan gaan wij alles op alles zetten om jouw mysterie op te lossen.

Lees ook…