Mysterie opgelost: heeft Bloemendaal altijd tot Gouda behoord?

Het antwoord op deze vraag is vrij simpel. Nee, Bloemendaal heeft niet altijd tot Gouda behoort. Maar zo makkelijk komen we er niet vanaf. Wat is de reden hierachter en sinds wanneer dan wel? Wij zochten het voor jullie uit.

De naam Bloemendaal of eigenlijk Blommendale wordt in 1298 voor het eerst in de boeken vermeld. Toch bestond het al eerder (net als Gouda). Het gebied in de polder Bloemendaal werd al omstreeks 1100 ontgonnen. Lang geleden stond hier een kleine kerk die tot 1278 fungeerde als parochiekerk voor de gehele streek. Later nam de Sint-Janskerk deze rol over. De kerk is naar alle waarschijnlijkheid in de 15e eeuw gesloopt. De bebouwing ontstond voornamelijk langs de Bloemendaalse (klei)weg, waarvan het merendeel vooral boerderijen waren.

Lees verder na de foto >

De heerlijkheid Bloemendaal

Door de eeuwen heen heeft Gouda steeds geprobeerd om Bloemendaal bij de stad te betrekken, maar elke poging liep op niks uit. Bloemendaal was op dat moment, samen met Broek, Thuil, ’t Weegje en Broekhuizen, een zogenoemde ‘heerlijkheid’ van Gouda. Een heerlijkheid is een stuk grond (met alles wat daar op te vinden is) dat eigendom van een persoon of stad. Heerlijkheden werden vaak door steden aangekocht om zeggenschap te krijgen over het gebied, zonder dat het tot de stad behoorde. De eigenaar van een heerlijkheid had maar beperkte rechten of soms géén. Soms ging het puur om de invloed of om mogelijke schade op financieel of cultureel vlak te voorkomen.

Van heerlijkheid naar zelfstandige gemeente

Na de val van de Bataafse Republiek in 1795 werden alle heerlijkheden in Nederland opgeheven. In 1798 zelfs met een speciale wet afgeschaft. Zo ook de heerlijkheid Bloemendaal. In 1798 werd Bloemendaal een zelfstandige gemeente, net als Broek, Thuil, ’t Weegje en Broekhuizen. Dit duurde niet lang. In 1811 werden alle vijf de kleine gemeentes aan Gouda toegevoegd. Gouda blij! Echter duurde dit maar 5 jaar en in 1816 vormden de voormalige heerlijkheden een eigen gemeente onder de naam: ‘Broek, Thuil en het Weegje, Bloemendaal en Broekhuizen’. De naam werd in 1859 afgekort naar Broek. Ondanks dat het een eigen gemeente was, huurde de gemeenteraad een kamer in het Herthuys in Gouda dat dienstdeed als gemeentehuis.

Het wapen van de gemeente

Het wapen van de gemeente bestaat uit 4 delen. De bloem verwijst naar Bloemendaal, de vogel verwijst naar Broek, Thuil en ’t Weegje, het boerenhuis verwijst naar Broekhuizen en het vierde deel van het wapen wordt gevormd door het Wapen van Gouda.

Lees verder na de foto >

Waddinxveen en Gouda

In 1870 werd de gemeente samengevoegd met Noord- en Zuid-Waddinxveen. Hieruit ontstond de nieuwe gemeente Waddinxveen. Dit tot grote frustratie van de gemeente Gouda. Uiteindelijk lukte het de gemeente Gouda in 1964, bijna 100 jaar later, om Bloemendaal te annexeren. De polder Bloemendaal, waar Bloemendaal is gebouwd, is nooit geheel aan Gouda toegewezen. De A12 snijdt de polder in twee delen, waarvan één deel bij Gouda hoort en het andere deel bij Waddinxveen. Ondanks dat Gouda blij was Bloemendaal te hebben, zorgde de bouw ervan voor een groot financieel probleem. Ook wel bekend als het gat van Bloemendaal.