Hoe vanaf het ENKA-terein voedsel naar het hongerige westen werd gebracht in de oorlog

De hongerwinter van 1944-1945 ken je vast wel. In deze winter was het westen van ons land nog niet vrij van de bezetter en kan er geen voedsel naar dit deel gebracht worden. Het gevolg: door kou en honger komen 20.000 mensen om het leven. Na de hongerwinter werd voedsel naar het westen gebracht, ook vanuit Ede.

In het najaar van 1944 werden grote voedselvoorraden aangelegd in het al bevrijdde Den Bosch en Oss. Maar zolang de oorlog duurde, kon dit niet naar de bevolking in het westen gebracht worden. In het voorjaar van 1945 rukten de geallieerden weer op en de voedselvoorraden dichter bij het front gebracht. Er kwam een depot in Nijmegen en vanaf 27 april ook in Ede, op het ENKA-terrein.

Het voedsel bestond uit vlees, vet, biscuits, gecondenseerde melk, suiker en zout. Ede was inmiddels bevrijd, maar er was nog geen mogelijkheid om het voedsel naar het westen te krijgen. In het geheim begonnen de geallieerden geheime besprekingen met de Duitsers. De uitkomst: de geallieerden mogen voedselhulpoperaties uitvoeren.

Operatie Faust

De Britten begonnen Operatie Manna, eigenlijk één dag voor er officieel toestemming is van de Duitsers maar het gaat goed. De Amerikanen startten Operatie Chowhound. In acht dagen tijd werd er 11.000 ton voedsel gedropt vanuit de lucht. Maar dat is niet genoeg: ook over land moest voedsel worden aangevoerd.

Vanaf 2 mei ging Operatie Faust dus van start. Vanuit de depots in Ede en Nijmegen reden 350 geallieerde vrachtwagens voedsel naar een terrein tussen Wageningen en Rhenen: De Nude. Dit terrein was tot niemandsland verklaard. Onder toezicht van de Duitsers vervoerden Nederlandse chauffeurs het voedsel vanaf De Nude naar Utrecht, vanwaar het verder werd gedistribueerd.

Hoofdkwartier in Ede

Het Britse hoofdkwartier voor Operatie Faust kwam op het ENKA-terrein. Op 10 mei 1945 werd Operatie Faust beëindigd. Dan is er een einde gekomen aan de oorlog. Pas vanaf dan komt de verdere distributie vanuit Utrecht goed op gang.

Helaas hebben we geen beschikbare foto’s van Operatie Faust.

Bron: De Zandloper 2022-2, Vereniging Oud Ede