Dit is de geschiedenis van Kasteel Hoekelum
- 23 februari 2023
- Hanneke van Olst
-
0:00 / 0:00
Hoofdfoto: GA31305
Er worden veel bruiloften gevierd, we wandelen graag op het landgoed: Kasteel Hoekelum heeft een prominente rol in het Edese leven. Was dat altijd al zo? Dit is de geschiedenis van Kasteel Hoekelum.
Voor de historie van Kasteel of Huis Hoekelum moeten we terug naar de veertiende eeuw. Landgoed Hoekelum was destijds in gebruik als jachtgebied. Huis Hoekelum zou toen nog een eenvoudig houten jachthuis zijn geweest, een buitenplaats.
Eigenaren
In 1396 werd het landgoed in leen gegeven aan de jagermeester van de Veluwe Randolf de Jeger, wat een erfelijk ambt was. Zijn opvolgers werden aangeduid als Van Hokelum en op basis hiervan werd de geslachtsnaam Van Hoeckelum aangenomen. Aan het eind van de vijftiende eeuw ging het ambt van jagermeester voor de familie verloren en daalde het aanzien van Hoekelum. Het goed werd in 1542 verkocht aan Hendrik van Poelwijck, die mogelijk een nieuw huis liet bouwen, waarvan de keldergewelven voor een deel bewaard zijn gebleven.
Hoekelum kwam nog een aantal keer in andere handen en de familie Van Wassenaer kreeg het in 1819 in handen door vererving. Dochter Jacoba Cornelia Iddink – van Wassenaar droeg het eigendom in 1988 over naar het Gelders Landschap.
De tekst gaat verder onder de afbeelding >

Verbouwingen
In de achttiende eeuw werd een nieuw huis gebouwd. Een tekening daarvan zie je op bovenstaande afbeelding. Het wapen van de eigenares werd in het fronton aan de voorgevel aangebracht. In 1914 volgde een grondige verbouwing en modernisatie. Het pand werd toen een stuk breder. Het interieur zoals we het nu kennen stamt voornamelijk van na de verbouwing. Alleen een schoorsteenbetimmering uit 1700 en een zaal met stucdecoraties in Lodewijk XVI-stijl zijn behouden. Een deel van de inboedel van de vroegere bewoners, zoals portretten, meubels en porselein bleef in het huis bewaard. De initialen G.W.B. in goudkleur op het balkonhek verwijzen naar kasteelheer Gerrit Willem van Balveren.

Landgoed Hoekelum is gebouwd in Engelse landschapsstijl, met slingerende paden en vijvers, bruggetjes en folly’s: een nepruïne. In deze tijd kon je niet zomaar gaan wandelen op het landgoed, zoals tegenwoordig wel kan. Je moest bij de boswachterswoning een gratis toegangsbewijs halen.
Meerdere functies van het kasteel
Sinds 1946 is het Kasteel ook in gebruik als Luthers Buitencentrum. Op en rond het Kasteel zijn in de loop der jaren veel lutherse activiteiten georganiseerd, zoals vakantieweken, synodevergaderingen, meditatieweekeinden, vrouwencontactdagen, een jaarlijkse schaakdag, enzovoorts. Daarnaast is in de weide voor het kasteel jaarlijks Concours Hippique.
Bekijk hier foto’s van het interieur van het kasteel:
Bron: Geldersch Landschap & Kasteelen, mijngelderland.nl
Swipe om meer te lezen over de gebouwen van Landgoed Hoekelum >
Koetshuis
Naast het huis is er ook een Koetshuis. Deze werd gebouwd in 1850 en werd ook als oranjerie gebruikt. Vroeger had het Koetshuis dubbele staldeuren. Die zijn bij de restauratie in 190 weggehaald en vervangen voor ramen. Het Koetshuis wordt nu gebruikt voor feesten, eten en overnachtingen.

Theehuis
Rond 1832 werd het theehuis gebouwd. In 1912 werd hier een dienstwoning aan vast gebouwd. Op 1 april 2022 (geen grap) werd het hele theehuis elf meter verplaatst voor de aanleg van de Parklaan.

Prieel
Het houten prieeltje op Landgoed Hoekelum is een folly (dwaasbouw). Het is een kunstig bouwwerk met bankje erin, waar je kunt rusten tijdens het wandelen. Dit prieel werd in 1890 gebouwd.

Rotshuisje
Twee schoorsteentjes, rode dakpannen en raamroeden: zo ziet het huisje op Landgoed Hoekelum eruit. Het is te vinden aan de linkerkant van het Koetshuis, als je met je rug naar de Edeseweg staat. Dit huisje is gebouwd rond 1900 en was voor de kinderen van de bewoners van Kasteel Hoekelum: familie Van Wassenaer. Die konden hier spelen. Het kinderhoesje wordt rotshuisje genoemd omdat er vroeger een rotstuintje omheen lag.

IJskelder
In de winter werd ijs uit de vijver en gracht gezaagd en in de ijskelder opgeslagen. Hiermee werden tot in de zomer voedsel en dranken gekoeld. Hier overwinteren nu vleermuizen. Op de heuvel waar deze kelder in zit, stond vroeger ook een folly: een nepruïne. Men zegt dat vanaf hier onderaardse gangen liepen naar het kasteel en de buurtschap De Laar.
Kaasboerderij
Vlakbij Kasteel Hoekelum ligt Boerderij Hoekelum. Deze boerderij werd rond 1910 gebouwd, ongeveer op de plaats van een achtiende-eeuwse voorganger. Sinds 1946 wordt hier kaas gemaakt op biologische wijze. Bij de boerderij hoort ook een bakhuisje. Een bijgebouw van de boerderij (’t Schot) diende vroeger als een schaapskooi.

Blijf op de hoogte
Schrijf je in voor de nieuwsbrief van indebuurt Ede en blijf op de hoogte van alles over en rondom Ede.
