Van leesplankjes tot kroontjespennen: dit zag je vroeger in Dordtse klaslokalen 

Doorrenboekjes

Weleens van doorrenboekjes gehoord? Dit waren dunne boeken met korte verhalen die leerlingen gezamenlijk lazen tijdens het vak ‘klassikaal lezen’. De boekjes heetten zo, omdat ze makkelijk te begrijpen waren. Leerlingen moesten er als het ware ‘doorheen kunnen rennen’.

De docent gaf een kind de beurt om hardop te lezen, de overige Dordtenaren moesten in hun hoofd meelezen. Halverwege de bladzijde vroeg de leraar een andere leerling verder te gaan.

Bron: Onderwijsgeschiedenis.

Aap noot mies

Het bord met ‘aap, noot, mies’ is misschien wel het bekendste rekwisiet van een klaslokaal van vroeger. Overigens heette dit object eigenlijk niet ‘aap, noot, mies’, maar Het leesplankje van Hoogeveen. Op dit houten plankje stonden woorden met plaatjes daarboven. Leerlingen uit Dordrecht leerden op die manier lezen. In het Onderwijsmuseum is zo’n bord nog te zien.

Tekentafel

Een gemiddeld klaslokaal van een Dordtse school heeft nu strakke tafels, maar dat was vroeger wel anders. Toen zaten de leerlingen achter hun tekentafel. Het voordeel hiervan? De kinderen konden de tafel openklappen om hun etuis en schriften op te bergen.

Schoolmelk

Melk is goed voor elk. Dat was de gedachte van de jaren dertig in Nederland. Daarom werd het Centraal Schoolmelkcomité opgericht die pakjes/flesjes schoolmelk aan leerlingen uitdeelden. Volgens het Centraal Schoolmelkcomité bevorderden melk de groei door goede voedingsstoffen en konden leerlingen zich na het drankje beter concentreren.

Bron: Centraal Schoolmelkcomité.

Kroontjespennen

Aantekeningen maken deden de Dordtse leerlingen vroeger met een kroontjespen en inkt. Met deze pen maakte je dunne lijnen omhoog en dikke naar beneden, waardoor het er vaak sierlijk uitzag. Toch had het schrijven met een kroontjespen ook nadelen: in de inktpotjes kwamen soms propjes, waardoor vlekken ontstonden. En dat vonden veel Dordtse docenten maar niets. Volgens Onderwijsgeschiedenis werden leerlingen gestraft door bijvoorbeeld de haren in een inktpotje te stoppen.

Handwerkjes

Meisjes in Dordrecht gingen vroeger naar de Meisjesschool. Zij kregen andere vakken dan Dordtse jongens. Denk hierbij aan de les ‘nuttige handwerken’. Dit was overigens ook het eerste vak waar vrouwelijke docenten les in mochten geven. De meisjes leerden hoe zij gaten in kleding dichtten of kapotte delen konden herstellen. De meeste Nederlanders maakten in die tijd hun kleding zelf.

Bron: Onderwijsgeschiedenis.

Krijt, krijt en nog eens krijt

Rekensommen, taaloefeningen en af en toe een leuke tekening; die zag je op de krijtborden voor in de klas. Veel docenten hadden een grote voorraad krijtjes, waardoor veel lokalen hiernaar roken.

Spullen voor proefjes en andere lessen

Leerlingen kregen vroeger niet alleen les in taal en rekenen, maar volgden ook andere, bijzondere lessen. Op onderstaande foto krijgt een Dordtse schoolklas voorlichting over energiebesparing. Dan werden opeens de spullen achterin de kast tevoorschijn gehaald.