Uniek: de ‘meest bijzondere zoogdierensoort’ woont bij ons in de Biesbosch

Hij staat op de Rode Lijst van bedreigde en kwetsbare zoogdieren. Hij komt, buiten een paar plekken in Nederland zoals de Biesbosch, nergens anders ter wereld voor. Toch is de kans groot dat je er nog nooit van hebt gehoord of hem hebt gespot.

Maak kennis met de Alexandromys oeconomus arenicola: de noordse woelmuis. Met een totale lengte van 9,5 centimeter lijkt hij niet erg indrukwekkend maar er is wel iets bijzonders aan dit knaagdiertje.

10.000 jaar geschiedenis

Doordat hij op geïsoleerde plekken leeft, van Texel en het Friese merengebied tot de Zuid-Hollandse eilanden, heeft hij zich sinds de laatste ijstijd ontwikkelt tot een eigen ondersoort. Zo ontstond in Nederland 10.0000 jaar geleden een ondersoort die uniek is in de wereld!

Doordat ze zich hebben doorontwikkeld, zijn de noordse woelmuizen het enige zoogdier in Nederland dat zich maar op kleine afgelegen plekjes leeft. De meest bijzondere zoogdiersoort van ons land, zo noemt de Zoogdierenvereniging deze noordse woelmuis.

Lees verder onder de foto >

Concurrentiestrijd

Hij heeft wel wat te verduren in ons mooie natuurgebied. Er wonen ook aardmuizen en die zijn een grote concurrent voor de noordse woelmuis. Dat waren ze trouwens niet altijd. Pas toen de getijden – de eb en vloed – verdwenen door de aanleg van het Haringvliet, werd het aantrekkelijker voor de aardmuis om hier te wonen. Aangezien ze beiden de grassen en andere planten in ons watergebied eten, blijft er minder over voor de noordse woelmuis.

DNA-onderzoek

De noordse woelmuizen zijn lastig op te sporen. Ze maken nauwelijks geluid, hun sporen lijken teveel op die van andere woelmuizen en ze zijn natuurlijk erg klein. Hoe weten ze dan dat er noordse woelmuizen wonen in de Biesbosch?

Poep. De Zoogdierenvereniging doet al jarenlang onderzoek in Nederland om te zien waar de noordse woelmuis woont. Ze verzamelen keutels en door eDNA zien ze wie er woont. Recent DNA-onderzoek zorgde ervoor dat onze noordse woelmuis ‘promoveerde’ tot een ondersoort in plaats van een subondersoort. En die woont dus ook in de Biesbosch. Tussen de leefgebieden bestaan bovendien ook weer kleine genetische verschillen.

Lees verder onder de video van een zwemmende noordse woelmuis >

Niet te verwarren

Ze zijn trouwens erg goede gravers. Denk je een molshoop te zien in de Biesbosch? Misschien is dat dan wel het werk van een noordse woelmuis.

Bronnen: Zoogdierenvereniging, BIJ12, NEMO Kennislink, Nationaal Park De Biesbosch, Natuurmonumenten