Dordtse mysteries: wat is er gebeurd met de Vuilpoort?

Vroeger hadden we in Dordrecht twaalf verschillende stadspoorten. Daar zijn er nog maar twee van over: de Catharijnepoort en Grootshoofdpoort. Wat is er met de andere poorten gebeurd? In dit artikel hebben we het over de Vuilpoort.

Tussen 1220 en 1646 was de Vuilpoort een onderdeel van Dordrecht. Het werd ook wel de Gevangenpoort genoemd en stond bij de kruising van de Bomkade, Prinsenstraat en Leuvebrug.

Stadsrechten

Nadat de stad stadsrechten kreeg werd de Oude-Grote Vuilpoort gebouwd. Het bestond uit een water- en landpoort die met elkaar verbonden waren. De poort lag vlak achter de Grote Kerk en was samen met de Groothoofdspoort de grootste stadspoort van de stad. Tussen 1578 en 1633 werd de poort als gevangenis gebruikt en bouwde Dordrecht een nieuwe versie van de Vuilpoort: de Nieuwe-Kleine Vuilpoort. De nieuwe poort lag enkele meters zuidwestelijk van de oude poort.

Zieken

In de Middeleeuwen ontstond er buiten de Vuilpoort een groep mensen die de stad niet in mocht. Dit waren bannelingen, lepralijders en mensen met andere ziektes. Omdat deze mensen buiten de stad leefden, kregen ze geen hulp. Daardoor vielen er buiten de Vuilpoort veel doden. In 1567 werd dit nóg erger toen de pest in Dordrecht heerste.

Afgebroken

De Oude-Grote Vuilpoort en de Nieuwe-Kleine Vuilpoort waren dus jarenlang een van de belangrijkste poorten van de stad. Waarom zijn ze dan afgebroken? De Oude-Grote Vuilpoort verdween in 1646 en de Nieuwe-Kleine Vuilpoort werd in 1864 afgebroken. De poorten hadden onder andere een te nauwe doorgang, waardoor ze niet praktisch meer waren. Ook was er stankoverlast en wilde Dordrecht de stad verder uitbreiden. Daarom was er geen plek meer voor deze poorten en verdwenen ze uit het straatbeeld.

Pentekening

Er is weinig beeldmateriaal van de Vuilpoort. Toen we een tijdje terug Dordtenaar Nico Blom interviewden, liet hij een pentekening zien van de Nieuwe-Kleine Vuilpoort. Links zie je de Annapoort die ook uit het straatbeeld van Dordt verdwenen is. Schilderijen en tekeningen zijn een van de weinige beelden waarop de oude poorten te zien zijn.

Bron: Augustijnenhof

Lees ook: