Dordtse Mysteries: waar zijn de verdwenen gevelkopjes uit het huis op de Riedijk?

In de rubriek Dordtse mysteries behandelen we iedere week een apart of raar gegeven uit de stad zoals waarom sommige huizen in Dordrecht dichtgemetselde ramen hebben, waarom het Achterom niet het Achterom is en hoe de Lastig Eendstraat aan zijn naam kwam. Deze week hebben we raadselachtig mysterie over verdwenen gevelkopjes.

Voordat we uitleggen wat er precies aan de hand is, willen we je eerst vertellen over het Dordrecht van lang geleden. Gillis Huppe was beeldhouwer. Hij kwam tussen 1608 en 1612 naar Dordrecht. Gillis woonde en werkte in een door hemzelf gebouwd huis op de hoek van de Nieuwe Haven en het Vlak. Dat is waar nu tapasbar ’t Vlak is. Dat huis heet nu Het huis met de Hoofden omdat er nog een paar mannen- en vrouwenhoofden in de gevel zitten die door de beeldhouwer zelf zijn gemaakt. Eigenlijk was die zijgevel gewoon de etalage van Gillis.

Een huis aan de Riedijk

Nu moet je weten dat er in 1618 veel nieuwbouw werd gepleegd in Dordt. Zo werd er aan de Riedijk een huis gebouwd recht tegenover het Melkpoortje. Het is rond 1970 afgebroken. Dat bijzondere huis had vijf gebeeldhouwde kopjes die door Gillis Huppe moeten zijn gemaakt, want ze lijken sprekend op de kopjes in zijn eigen huis aan het Vlak. Voordat het huis aan de Riedijk wordt gesloopt, zijn alle te bewaren elementen door de gemeente genummerd. De twee kopjes waren toen al niet meer aanwezig, waarschijnlijk waren ze gestolen.

De tekst gaat onder de foto verder.

In onderzoek

Na de sloop van het huis zijn alle waardevolle historische bouwmaterialen opgeslagen in het voormalige Tapgebouw van de reinigingsdienst op de Vest. Onderzoeker Jan Willem Boezeman van Kenniscentrum Augustijnenhof weet dat er 64 gevelonderdelen van het huis aan de Riedijk naar de Vest zouden moeten zijn afgevoerd. Of de twee stenen kopjes daar inderdaad bij zaten wordt nog onderzocht, maar waarschijnlijk is dat niet het geval.

Een man en een vrouw

Kenniscentrum Augustijnenhof kreeg een tip dat er een beeldhouwwerk van een man en vrouw opgeslagen zou zijn op de zolders van het Stadhuis. Maar of dat er na al die jaren nog zou liggen was niet erg waarschijnlijk, omdat het Stadhuis in de tussentijd gerestaureerd is. Het zou dus niet logisch zou zijn dat er nog een opslag was. Bovendien is er tegenwoordig een kolossaal gemeentelijk archief waar allerlei bouwhistorisch materiaal opgeslagen is. Toch gingen ze kijken in het Stadhuis.

Wat zit er in die cel?

Al snel werd duidelijk dat er op de zolders niets meer te vinden was. Maar toen ze verder rondkeken in het Stadhuis zagen ze dat een van de historische cellen met een stevige ketting was afgesloten. Hé, wat zou er achter die dikke celdeur zitten? Jan Willem en zijn ‘collega-speurders’ vroegen de bode om de sleutel en met een zaklamp stapten ze de donkere ruimte in.

Een heel ander ‘echtpaar’

Tot hun stomme verbazing keken ze recht in twee gebeeldhouwde gezichten. Wie het zijn, waar ze vandaan komen en al helemaal waarom ze tientallen jaren eenzaam opgesloten zaten, is nog steeds niet duidelijk, maar dat was ook niet zo belangrijk. Het waren namelijk niet de kopjes van de Riedijk, maar een heel ander ‘echtpaar’. Toen ze nog eens goed om zich heen keken zagen ze een enorme hoeveelheid waardevol bouwhistorisch materiaal. Bijvoorbeeld een haardsteen met het wapen van het Huis van Oranje (mogelijk van prins Maurits) en drie prachtige leeuwenkoppen. Maar ja, geen Riedijk-kopjes.

De tekst gaat onder de foto verder.

Weet je waar ze zijn?

En nu is dus de vraag: waar zijn de door Gillis Huppe voor het huis aan de Riedijk gemaakte kopjes nu? Zitten ze bij iemand in een tuinmuur? In de schouw van een open haard? Op een andere zolder van een gemeentelijk pand? Ze zijn in ieder geval niet herplaatst in een Dordtse gevel. Kenniscentrum Het Augustijnenhof zou ze weer graag weer samenbrengen met de twee gevelstenen die ze nog wel uit het pand hebben kunnen achterhalen. Heb je dus tips of weet je wie de kopjes in zijn bezit heeft? Laat het ons weten!