Wil je zien: dit zijn de oudste bewoners van het gebied dat nu Delft is

De stad Delft is nu meer dan 775 jaar oud, maar op de plek waar onze stad staat woonde al veel eerder mensen. De vroegste vaste bewoning van het gebied in en om het huidige Delft dateert uit de Romeinse tijd. Dankzij archeologische onderzoeken weten we best veel over die periode.

Als archeologen in en om Delft opgravingen doen, vinden ze vaak sporen uit de Romeinse tijd. De sporen zijn vooral afkomstig van een stam die de Cananefaten heet. Historici weten niet of dit een West-Germaanse of Keltische stam was, want in hun naam en cultuur zitten invloeden van beide volken. Daarnaast lieten ook de Romeinen zelf hun sporen na in dit gebied. Zo groeven ze meerdere kanalen en was er bij het huidige Naaldwijk in het Westland een Romeinse haven. Het dichtstbijzijnde Romeinse stadje was Forum Hadriani op de plek waar nu Voorburg ligt.   

Opstand

De Cananefaten werden waarschijnlijk in de eerste jaren na Christus onderworpen aan het Romeinse gezag. In het jaar 69 kwamen ze samen met hun buurstammen zoals de Bataven in opstand tegen de Romeinen. Het lukte de opstandelingen om enkele forten in het tegenwoordige Nederland te veroveren en om de Romeinen tijdelijk te verdrijven. Maar Rome sloeg hard terug en een jaar later werden de stammen weer onderworpen aan het Romeinse gezag. In de eeuwen daarna leefden de Cananefaten in het gebied van het huidige Delft vooral als boeren.

Gantel

Het gebied van het huidige Delft, Midden-Delftland en Westland was in de Romeinse tijd een aantrekkelijk gebied voor boeren dankzij een grote kreek die de Gantel heette. Deze kreek was een aantal eeuwen eerder ontstaan door een grote overstroming en slipte daarna geleidelijk dicht. Hierdoor ontstond vruchtbare land met allerlei beekjes erin. In het huidige Delft zie je de Gantel terug aan het Oosteinde dat nog steeds de richting volgt van de oorspronkelijk beek.

Opgravingen

In de afgelopen decennia vonden archeologen bij verschillende opgravingen sporen uit de Romeinse tijd zoals bij de bouw van de wijk Koningsveld en bij de aanleg van de Harnaschpolder. Aan de Woudseweg net buiten Delft vonden archeologen de fundamenten van een volledige boerderij. Daarnaast groeven ze vooral veel aardewerk op. De oudste potten zijn waarschijnlijk door de Cananefaten zelf met de hand gemaakt. Daarnaast vonden archeologen ook aardewerk dat van de Romeinen afkomstig moet zijn. Deze potjes zijn veel verfijnder omdat de Romeinen over een draaischijf beschikten.

Naast potten vonden archeologen ook onderdelen van wapenuitrustingen van Romeinse oorsprong. Zo vonden ze in 2003 bij de aanleg van de wijk Koningsveld een gordel waarin een zwaard gedragen werd. Daarnaast vonden archeologen rondom Delft speerpunten en delen van schilden. Mogelijk kwamen deze wapenuitrustingen hier terecht omdat mannen al dan niet gedwongen dienst namen in het Romeinse leger en daarna delen van hun uitrusting mee naar huis namen.

Vertrek

De Cananefaten zijn niet in het gebied rondom Delft blijven wonen. In de vierde eeuw na christus vertrokken ze uit dit gebied toen ook de Romeinen zich terugtrokken. Doordat de zeespiegel in die periode steeg, werd dit laaggelegen gebied te onveilig om te blijven wonen. Waarschijnlijk zijn de Cananefaten daarna geleidelijk opgegaan in andere Germaanse stammen zoals de Franken. Delftenaren van nu stammen dus niet af van de Cananefaten, maar hun sporen zitten hier wel in de grond.