De klok van de Lutherse Kerk aan het Noordeinde loopt nooit goed: dit is waarom

Als je zonder telefoon of horloge door de stad loopt en je wilt toch weten hoe laat het is, dan kun je altijd op een Delftse kerkklok kijken. Alleen de klok van de Lutherse Kerk aan het Noordeinde kun je beter niet gebruiken. Een van onze lezers merkte op dat deze klok altijd de verkeerde tijd aangeeft en vroeg zich af hoe dat komt. Het blijkt dat daar een heel verhaal achter zit.

Voor een antwoord op deze vraag bellen we met Reinoud Koolhaas die het gebouw van de Lutherse Kerk beheert. Hij vertelt ons dat de klok van deze kerk waarschijnlijk het oudste uurwerk van Delft is. Het binnenwerk van de klok dateert van voor 1600 en is daarmee ouder dan het uurwerk van de Oude Kerk of het Stadhuis.

In die tijd was het gebruikelijk dat klokken slechts een wijzer hadden die alleen het uur aangeeft. Aan de wijzers op de vier wijzerplaten op de toren kun je dus alleen zien dat het bijvoorbeeld tussen twee en drie uur is. Daarnaast is deze ene wijzer ook nog eens zo lang, dat je goed moet kijken om te zien of hij nou op drie uur of op negen uur staat.

Trekschuit

Maar goed, als je weet welke kant de wijzer op wijst weet je in ieder geval welk uur het is, toch. Niet helemaal, want de klok loopt ook nog eens vijf minuten achter. Dit heeft te maken met de trekschuit die vroeger vanaf het Noordeinde vertrok.

De schippers van de trekschuit voeren altijd weg als de klok van de Luthers Kerk het hele uur sloeg. Veel Delftenaren klaagden dat ze de schuit misliepen, als die precies om het hele uur vertrok. Daarom bepaalde het stadsbestuur dat de klok vijf minuten achter moest lopen, zodat mensen wat extra tijd hadden om hun trekschuit te halen. Zo staat de klok nu nog steeds afgesteld.

Mechaniek

Daarnaast kan het ook nog wel eens voorkomen dat de klok helemaal verkeerd loopt of stil staat, vertelt Reinoud ons tot slot. De klok werkte lange tijd helemaal niet en is tien jaar geleden gerepareerd. Het mechaniek dat erin zit is heel ingewikkeld met allerlei assen en radertjes. Als een van deze radertjes een beetje verschuift staat de klok alweer verkeerd. Reinoud klimt dus met enige regelmaat de toren in om de klok gelijk te zetten.

Je kunt dus beter niet op de klok van de Lutherse Kerk vertrouwen als je wilt weten hoe laat het is. Gelukkig kun je vanaf het Noordeinde ook de klok van de Oude Kerk zien en die loopt momenteel wel gelijk.  

Heb je ook een Delfts mysterie?

Je hebt het vast wel eens gehad, je loopt door de stad, ziet iets en denkt: hoe zit dat eigenlijk? Wij zochten al van alles uit, maar we zijn altijd op zoek naar nieuwe mysteries! Wat vraag jij je af en kunnen wij eens uitzoeken? Laat het ons weten via onze site of via [email protected] en wie weet staat jouw mysterie straks op indebuurt Delft.