Janny was 20 jaar havenmeester in Delft: ‘Van bordeelboot tot schip met wietplantage, alles kwam voorbij’

09 maart 2021
Jan van der Mast

Janny Zeer-Gerrets solliciteerde in 1990 succesvol op de baan van havenmeester in Delft, en zou twintig jaar die functie blijven uitoefenen. Toen ze begon was ze de eerste vrouwelijke havenmeester van Nederland. Janny: “Het was destijds een wit mannenbolwerk met bier, jenever en sigaren.” Inmiddels is ze al tien jaar met pensioen, maar volgt nog altijd zeer nieuwsgierig wat er zich in Delft op watergebied afspeelt.

Toen Janny dertig jaar geleden begon als havenmeester, was er in Delft niets geregeld op het gebied van toezicht op het openbare water. Haar voorganger moest zelfs de functie combineren met die van marktmeester. Janny: “Ik ben toen lid geworden van de Vereniging Havenmeesters Nederland (VHN), heb zelf de contributie van 100 gulden betaald en stak mijn licht op bij collega’s in het land. Ik was benieuwd hoe ze het in Leiden – ook een studentenstad – hadden geregeld, maar daar was het een rommeltje. Ik had veel aan de havenmeester in Schiedam, die het vak goed in zijn knuisten had.”

Fijne samenwerking met wethouder Boelens

In Delft werkte ze fijn samen met wethouder Boelens, die met behulp van een goede jurist een beleid begon waarin heldere regels over het gebruik van het Delftse water werden vastgelegd. Daarmee werd de wildgroei van woonarken en terrasboten beteugeld. Janny: “In die tijd lag de Zuidergracht boordevol woonarken en zelfs jachten. Soms had ik nachtmerries waarin er brand op zo’n boot uitbrak. Gelukkig hebben we dat in Delft snel kunnen reguleren.”

Janny maakte veel gemeentelijke reorganisaties mee, had eerst een werkplek op de Staalweg, later bij het Jongenshuis op de Oude Delft om te eindigen met een eigen havenkantoor aan de Hooikade. Janny: “Boelens zei: ‘Ik wil geen onderbroeken op de kade zien hangen.’ Dus kwam er naast het kantoor een wasmachine en een droger. Evenals toiletten, zodat er goede voorzieningen kwamen voor mensen die aanmeren bij de Passantenhaven, zoals de haven bij de Hooikade werd genoemd.”

Illegale bordeelboot

Het vak van havenmeester is zeer afwisselend. Janny: “Geen dag is hetzelfde. Je hebt contact met iedereen. Soms ook met criminelen.” Ze schiet in de lach en haalt een oude anekdote aan: “Zo lag er opeens een bordeelboot in de Nieuwe Haven. Dus dan stapte ik op mijn fietsie, reed erheen en sommeerde de eigenaar te vertrekken. Dat heb ik ook gedaan bij een boot met een wietplantage aan boord.”

Ook heeft Janny levendige herinneringen aan de melasseramp die in 1999 bij DSM plaatsvond. Door een ontploffing van een opslagtank werd de omgeving van de fabriek overspoeld door duizenden liters stroperig suikerwater. Janny: “In sloten dreven duizenden dode vissen. Meeuwen deden zich er te goed aan en vraten zich zo vol, dat ze niet konden wegvliegen. We probeerden de dode vis te verzamelen. Dat was improviseren. Ik heb schepnetten gekocht bij Hengelsport Koster en bij studenten 3 grote speciekuipen geleend, waar zij hun bier in lieten koelen èn daar de vis in gedaan. Zo ging het per schip naar Rotterdam. Mijn collega daar belde me op: ‘Lekker geurtje van die rotte vis hier. Bedankt, Janny. Haha.”

Vader gebruikte de trekvaartroute

Janny is geboren en getogen Delft. Haar ouders kwamen uit Schiedam. Haar vader kreeg in 1919 een baan bij de Gistfabriek in Delft. Hij bezat geen fiets en liep vijf jaar lang vanuit Schiedam naar zijn werk en wéér terug, voordat hij via de Gist een woning in de Simonsstraat (Wippolder) kreeg aangeboden. Daar groeide Janny op: “Mijn vader gebruikte dus de trekvaart langs de Schie, een historisch belangrijke route. Ook de Pilmgrimfathers hebben daar gebruik van gemaakt, toen ze naar Delfshaven voeren om van daaruit de oversteek naar Amerika te maken. Vorig jaar was dat 400 geleden. Dat zou groots gevierd worden, maar corona kwam ertussen. Jammer, want ik heb mooie herinneringen aan het feest van 25 jaar geleden. Toen lag er een vloot van 80 historische schepen bij de Kolk. Allemaal mannen in Manchester pakken die op die boten in de weer waren. Dat was een prachtig spektakel!”