Delftenaar Erik zet zich in voor vrede in Afrika: ‘We willen een revolutie zonder geweld’

Hij vertrok ooit naar Afrika voor het avontuur, maar kwam terug als vredesactivist. Delftenaar Erik van der Zanden (32) zet zich al jaren in voor een vreedzame revolutie in het Afrikaanse land Oeganda. Daarbij houdt vooral deze vraag hem bezig: ‘Hoe verdrijf je zonder geweld een gewelddadige dictator?’

Eriks belangstelling in de vrede ontstond door zijn interesse in het leger. “Ik wilde de opleiding doen voor officier bij de landmacht, maar ze wezen me af omdat ik te eigenwijs ben. Toen ben ik voor het avontuur op reis gegaan naar Oeganda, middenin Afrika. Ik heb jaren bij de scouting gezeten en ik wilde mijn overlevingstechniek testen in de jungle. Dat heb ik gedaan, maar daarnaast leerde ik de lokale bevolking kennen. Zo raakte ik geïnteresseerd in hun strijd tegen de dictator in het land.”

Bij de oppositie

Terug in Nederland gaat Erik studeren om meer te leren over vredesbewegingen en de talen en culturen in Afrika. Ook reist hij nog meerdere keren naar Oeganda. In 2019 loopt hij er voor zijn afstudeeronderzoek mee bij de oppositiepartij. Oeganda wordt als sinds 1986 geregeerd door dezelfde president. Deze president doet alles om aan de macht te blijven, dus tegenstanders worden bedreigd of zelfs ontvoerd door de politie.

“Ik heb zelf ook gemerkt hoe ze je in de gaten houden”, vertelt Erik. “Toen ik daar was, vertelde ik zo min mogelijk mensen dat ik meeliep met de oppositie. Eén keer zei ik per ongeluk toch iets tegen een beveiliger bij mijn hotel. De volgende keer dat ik op een taxi-scooter stapte, merkte ik dat we de verkeerde kant opgingen. Toen ik zag dat we bij een politiebureau stopten, ben ik snel afgestapt en weggelopen. Ik vermoed dat ik in Oeganda nu ergens op een zwarte lijst sta.” 

Lees verder na de foto >

Bobi Wine

Tijdens zijn tijd in Oeganda leert Erik ook Bobi Wine kennen, de leider van de oppositiepartij. “Bij de presidentsverkiezingen in 2021 kreeg Bobi de meeste stemmen, maar de zittende president manipuleerde de uitslag om aan de macht te blijven”, legt Erik uit. “Verkiezingen werken niet, dus nu denk ik met Bobi mee hoe je de president op een vreedzame manier kunt afzetten. Ik geef hem bijvoorbeeld advies bij het organiseren van demonstraties of stakingen. Daarbij kijk ik ook naar militaire tactieken, waarvoor ik een opleiding doe.” 

Vredesactivist

Erik noemt zichzelf nu vredesactivist en strateeg op het gebied van vreedzame revoluties. Hij onderzoekt hoe je revoluties of zelfs een oorlog kunt voeren zonder geweld en zonder legers. “Een essay dat ik daarover geschreven heb, was een van de finalisten voor een internationale prijs”, vertelt Erik. “Helaas heb ik niet gewonnen, anders had ik een uitnodiging gekregen voor de uitreiking voor de Nobelprijs voor de vrede in Oslo.”

Delftenaar

Hoewel Erik zich dus inzet voor revolutie in Afrika en vrede wereldwijd, voelt hij zich bovenal Delftenaar. “Ik heb mijn familiegeschiedenis uitgezocht en het blijkt dat de voorouders van mijn oma al sinds 1550 in Delft wonen. Ook ik ben er geboren en woon er nog steeds, dus Delft is echt mijn stad. Toen er tijdens corona weinig toeristen waren, ben ik vaak de toren van de Nieuwe Kerk opgeklommen om over de stad uit te kijken. Dat vind ik prachtig.”