Mysterie opgelost: waar komt het klûnen toch vandaan?

Volgens menig Bredanaar is het de ideale voorbereiding op het carnavalsfeest; het klûnen drie weken voor carnaval losbarst. Ook dit weekend dragen de cafés rondom en op de Grote Markt voor één dag de naam van Friese steden uit de Elfstedentocht. Maar waar komt deze goede gewoonte nu eigenlijk vandaan?

Voor dat antwoord moet je terug naar het begin; het ontstaan van de Bredase Klûntocht in 1997. De doorgewinterde carnavalsvierders Kees en Margreet van de Kerkhof hadden lucht gekregen van een klûnfeest in Oost-Brabant. In Oss om precies te zijn. Zij waren daar zo enthousiast over dat ze het idee hebben geleend, want wat ze daar konden, zou in Breda vast ook succes worden.

Dun ijs

Klûnen is een term die wordt gebruikt in de schaatswereld, vandaar ook de link met de Elfstedentocht. Bij schaatstochten is het nu eenmaal niet altijd mogelijk om de gehele tocht op de schaatsen af te leggen. Soms is het ijs te dun (of zelfs afwezig). Dan zit er maar één ding op: lopen. 

Om bij schaatsevenementen op natuurijs (zoals de Friese Elfstedentocht) de schaatsen te beschermen, worden er op de plaatsen waar niet geschaatst kan worden planken en matten neergelegd. Daarover kunnen de schaatsers met hun schaatsen aan lopen zonder dat de ijzers beschadigen. Dat lopen op schaatsen wordt in het Fries ‘klûnen’ genoemd.

Carnavalstraditie

Tijdens die eerste jaren werden er dus matten op de markt gelegd. Veel feestvierders waren ook als schaatsers verkleed. ”Inmiddels is het daadwerkelijke klûnen er misschien een beetje af, al heeft het altijd al een carnavaleske inslag gehad”, meent de voorzitter. De verwijzingen naar de Elfstedentocht hebben echter stand gehouden, maar klûnen staat vandaag de dag bekend als het grootste pré-carnavalfeest van Breda.

Groot geworden

Wat ooit begon als een feest met zo’n 250 feestvierders en 11 deelnemende cafés, is uitgegroeid tot een evenement waar 6000 carnavalsfanaten en 26 horecagelegenheden aan meedoen! Door de jaren heen zijn er ook veel steden die het idee dan weer van Breda hebben geleend.

Trots van Breda

Dit jaar wordt het voor de 26e keer gevierd, een speciaal carnavalsjubileum. Het klûnen draait volledig op vrijwilligers en de organisatie schenkt elk jaar een substantieel deel van de opbrengst aan een goed doel. Ter ere van 2 x 11 wilden ze iets speciaals doen. Daarom doneren ze dit jaar aan de Grote Kerk de jeugdactiviteiten van Stichting Kielegat.