Wegzwijmelen bij foto’s van vroeger: zo mooi was de Martelaren van Gorkumkerk

Eerste steen

Andere kerk van het Bolwerk

Wat een schoonheid, die Martelaren van Gorkumkerk. De slanke toren met het achterliggende kerkgebouw zoals op de foto, was het Bergen op Zoom van 1910. Toen het plaatje hierboven genomen werd, was de kerk pas een paar jaar oud. 1906 was het geboortejaar van de rooms-katholieke kerk aan het Bolwerk. Kan je de locatie niet helemaal plaatsen? Rechtdoor is Bolwerk-Zuid en rechts ga je via de Burgemeester Stulemeijerlaan naar de Steenbergsestraat. De kerk stond destijds dus tegenover de zijkant van ’t Rijks.

Torenhoog

Toegegeven: het kan zijn dat je een vergrootglas voor deze foto uit 1915 nodig hebt, maar het geeft een goed beeld van de zijkant van de kerk. Zoals je uit het jaartal opmaakt, is dit dus de situatie voor de Tweede Wereldoorlog. Na deze periode kreeg de Martelaren van Gorkumkerk een ongevraagde metamorfose.

Aan de binnenkant

Potjepietje, wat zag die Gorkumkerk er mooi uit aan de binnenkant. Vooral de versieringen in de boog rond het altaar zijn adembenemend.

Vanaf de andere kant

Doordat je de foto op de vorige pagina zag, ben je natuurlijk ontzettend benieuwd hoe de rest van de binnenkant was. Gelukkig hebben we die onwetendheid bij deze weggenomen.

Ander straatbeeld

Dat tijden veranderen, is op deze foto uit 1930 te zien. Links is de Burgemeester Stulemeijerlaan, rechts is de Noordsingel en op de achtergrond staat de Martelaren van Gorkumkerk. Het gebedshuis aan het Bolwerk was niet het enige dat in de jaren 30 op deze locatie anders was. Je moet goed kijken, maar op de voorgrond ligt nog een tramrails van de N.V. Stoomtramweg-Maatschappij Antwerpen-Bergen op Zoom-Tholen (ABT). Daarnaast heette de straat links destijds niet de Burgemeester Stulemeijerlaan, maar Avenue Prinses Wilhelmina.

Verwoesting van de toren

Eind oktober 1944, aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, gaat het mis aan Bolwerk-Zuid. Een van de vernielingen die de terugtrekkende Duitse troepen aanrichten, is aan de Martelaren van Gorkumkerk. De slanke sierlijke kerktoren is vanaf dat moment slechts een herinnering. 

Oorlogsschade

Naast de Martelaren van Gorkumkerk vielen meer kerken in Bergen op Zoom ten prooi aan het oorlogsgeweld. Zo raakte ook de Peperbus beschadigd en werd de Lourdeskerk in de Prins Bernhardlaan zelfs opgeblazen. 

Nieuwe toren

Net zoals een T-shirt soms niet helemaal bij een broek past, is de naoorlogse toren van de Martelaren van Gorkumkerk ook niet helemaal een match. Doordat de oude toren in de oorlog sneuvelde, werd in 1961 een nieuwe kerktoren geplaatst. Zie je het kunstwerk boven de deur? Hoogstwaarschijnlijk komt dat je bekend voor. Tegenwoordig staat het beeld namelijk op deze plek. 

Plaatsvervanging