Mede dankzij Barbara viert Arnhem de afschaffing van slavernij: ‘Ik voel me erkend’

“Ik besta, omdat mijn Surinaamse voorouders streden om vrij te zijn. De pijn die zij leden tijdens het slavernijverleden voel ik nog altijd.” Barbara Esseboom (52) maakt zich sterk voor de viering en herdenking van Keti Koti in Arnhem. Keti Koti betekent letterlijk ‘verbroken ketenen’ en symboliseert de afschaffing van de slavernij.

Barbara vindt het belangrijk dat er aandacht is voor het slavernijverleden. ”Mijn voorouders werden met de afschaffing van de slavernij erkend in 1863, maar in Nederland is er op dat gebied nog steeds een lange weg te gaan.”

Slavernij voor Nederlandse welvaart

”Vanuit onze overheid is er nog steeds geen officiële erkenning voor de slavernij. Dat voelt onterecht. Niet alleen witte Nederlanders, maar ook mijn voorouders droegen bij aan het Nederland dat wij nu kennen. Slavernij ontstond namelijk om de welvaart hier op te krikken. Niet omdat iemand een of andere slinkse hobby had.”

Het is taboe

”De slavernij is dus een stukje Nederlandse geschiedenis”, zegt Barbara. ”Geen Surinaamse of Antilliaanse. En tóch weten we er niets over. Daar snap ik niks van, we moeten ons schamen! Het slavernijverleden duurde namelijk niet vijf, maar wel 300 jaar! We leren met geschiedenis op school alles over het Romeinse tijdperk en de Tachtigjarige Oorlog, maar niets over slavernij.”

Dat is volgens Barbara omdat het niet leuk is om te bespreken. ”Het slavernijverleden is taboe. Maar, hoe meer weerstand er tegen de erkenning ervan is, hoe belangrijker het is om de taboe te doorbreken. En dat doen we met Keti Koti.”

Lees verder onder de foto >

‘Weet waar je het over hebt’

In Arnhem is Keti Koti een festival met allerlei activiteiten om het slavernijverleden te herdenken, om de afschaffing ervan te vieren én om erover te leren. ”Wanneer mensen en instanties telkens herhalen dat de slavernij ‘al zo lang geleden is’ en ‘dat iemand anders dat veroorzaakte’, of wanneer ze pronken met de Gouden Eeuw, dan voelt dat als onrecht. Daar word ik kriebelig van. Als je Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) zegt, zeg je slavernij in Zuidoost-Azië. Mensen herhalen zomaar wat ze horen in plaats van dat ze wéten waar ze het over hebben. Daarom is het goed dat we Keti Koti nu vieren. Dan kunnen mensen kijken naar hun geschiedenis en erover leren.”

Een samenleving die we niet meer willen

Arnhem viert en herdenkt de afschaffing van de slavernij pas twee jaar officieel. ”Mensen vierden het altijd al wel binnenshuis, maar doordat Keti Koti hier nu officieel is voel ik mij erkend. Het gaat namelijk terug naar wat het betekent om niet als volledig mens gezien en behandeld te worden. Tot slaaf gemaakten hadden geen basisrechten. Hun identiteit werd afgenomen, ze werden ontheemd, ze mochten nergens naartoe en werden aan het werk gezet. Als ze niet gehoorzaamden werden ze gedood. Dat is een samenleving die we met zijn allen niet meer willen. Keti Koti creëert daar extra aandacht voor en geeft bewustzijn over hoe mensen vandaag de dag met elkaar omgaan.”

Tekst gaat verder onder de instapost >

Gelijke kansen en rechten voor iedereen

Dat bewustzijn gaat volgens Barbara niet alleen over Arnhem. ”Het gaat over hoe we met iedereen over de hele wereld omgaan. We zijn namelijk allemaal met elkaar verbonden. Een voorbeeld is dat er steeds meer alertheid op kinderarbeid is. We willen geen T-shirts meer aan die gemaakt zijn door kinderhanden. Ook dáár gaat Keti Koti over; onszelf de vraag stellen over wat ons welbevinden betekent voor dat van mensen ergens anders. Iedereen moet op hetzelfde welvaartsniveau komen te zitten. Net zo goed als dat je wilt dat de gemeente bij elk huishouden het afval ophaalt, moet iedereen dezelfde kansen en rechten hebben om welvaart te bereiken.”

Ondanks alle bagger hoopvol

Barbara is daarom hoopvol. ”Door de viering van Keti Koti krijgen we de kans om de wereld een beetje beter te maken. Het is een ontdekkingsreis over het creëren van een betere leefwereld voor iedereen. Ondanks alle bagger die eronder zit is Keti Koti voor mij heel positief, want we kunnen er met zijn allen iets moois uit laten groeien.”