Het Stationsplein in Apeldoorn: een plek met vele gedaantewisselingen

Door Natalie Polman 10 november 2019

Het Stationsplein Apeldoorn in zijn huidige vorm lijkt in niets op hoe het er tien, twintig, dertig of nog meer jaar geleden uitzag. Bebouwing kwam en ging, de verkeerssituatie veranderde drastisch en het plein lag er een tijdlang tamelijk moedeloos bij. In 2008 werd het volledig vernieuwde Stationsplein zoals het er nu nog bijligt geopend. Da’s dus alweer meer dan tien jaar geleden. We blikken terug.

Pagina 1 / 12

⟵ swipe swipe ⟶

1876: bouw stationsgebouw Apeldoorn

Dit is heel lang geleden: deze ansichtkaart is gestempeld in 1914. Het stationsgebouw is gebouwd in 1876, dus op deze foto is het nog een betrekkelijk jong gebouw. Inmiddels staat het monumentale gebouw er 141 jaar.

Stationsplein

Een sprong in de tijd naar het Stationsplein in de jaren ’50, gezien vanaf het Stationsgebouw. Links zie je het bekende hotel Atlanta, op de hoek van het plein en de Stationsstraat.

Hotel Atlanta en meer

In de jaren na de Tweede Wereldoorlog was het Stationsplein een van de levendigste plekken van Apeldoorn. De streekbussen van de VAD stopten toen nog pal voor het station. De fietsenstalling zat tegenover het station rechts naast hotel-café Atlanta. Recht tegenover het station stond een ander hotel, Hotel Suisse.

Een sereen plaatje

Een sereen plaatje, deze foto van het Stationsgebouw.

Niet meer zo sereen

Later was het niet meer zo sereen op het stationsplein. Door een toenemend aantal auto’s werd het steeds rommeliger. De wonden werden gestelpt met vluchtheuvels, gebods- en verbodsborden, doorgetrokken en onderbroken strepen, parkeervakken, en andere verkeerskundige aanpassingen. Ook werden de bussen verplaatst naar het Sophiaplein. Het hielp maar gedeeltelijk.

In verval

Jarenlang bloeide het op het drukke Stationsplein, totdat het in de loop van de jaren ’70 en ’80 steeds meer panden leeg kwamen te staan. Het stationsgebied raakte in verval. De panden op deze foto zijn gesloopt, op deze plek ligt nu een grasveld en moestuin van het Christelijk Lyceum.

Stationsgebouw

Op deze foto zie je een moderne gevel rond de ingang en heel duidelijk de verlengde oostvleugel van het Stationsgebouw. Een jaar na deze foto werden de eerste contouren van het nieuwe Stationsplein zichtbaar. De gemeente wilde in eerste instantie het oude stationsgebouw slopen, maar dat stuitte op veel weerstand uit de gemeenschap. Het stationsgebouw werd dus gerenoveerd en de oostvleugel weer teruggebracht in oorspronkelijke lengte.

Spoorwegovergang

Met het nieuwe stationsplein verdween ook de spoorwegovergang tussen de Arnhemseweg en Hoofdstraat. Op deze foto zie je de overgang vanaf de Hoofdstraat.

Kiosk

Dit is dezelfde spoorwegovergang, gezien vanuit de richting van de Arnhemseweg. Achterin staat de Mariakerk en helemaal rechts een kiosk die onlangs is afgebroken.

Dezelfde hoek

Deze foto is genomen vanuit dezelfde hoek zo’n veertig jaar later. De winkelpanden op de voorgrond achter de bomen verdwenen niet lang nadat deze foto werd gemaakt.

Fietsenzooitje

Ook een langdurig probleem was het stallen van fietsen bij het station.

Een wereld van verschil

Het nieuwe Stationsplein is een wereld van verschil. De Stationstunnel loopt onder de oostvleugel van het oude stationsgebouw door, de spoorwegovergang tussen de Arnhemseweg en de Hoofdstraat verdween en het plein is is bezaaid met vliegdennen die verwijzen naar Kootwijkerzand, evenals het lichtkunstwerk Rijzend Zand van Giny Vos.

In 2007 wordt De Kus, een sculptuur van Jeroen Henneman, onthuld en een jaar later wordt het plein officieel feestelijk geopend. In 2012 volgt een grote gratis fietsenstalling aan de centrumkant van het station, die een einde maken aan het rommeltje. Inmiddels ligt het plein in deze vorm er dus bijna tien jaar bij.

Wat denken jullie, hoelang zal het Stationsplein Apeldoorn er nog zo uitzien als nu?

Lees ook: