Dit is waarom Apeldoorn officieel geen stad én geen dorp is

Is Apeldoorn een stad of dorp? Daar zijn wij Apeldoorners niet over uit. Sommigen vinden dat we een stad zijn, anderen zweren dat Apeldoorn een dorp is. Wist je dat er officieel helemaal geen dorpen en steden meer bestaan in Nederland? Dat betekent dat Apeldoorn officieel geen stad, maar ook geen dorp is.

Stadsrechten zijn ruim 170 jaar geleden afgeschaft en in de Nederlandse wet gaat het alleen nog maar over gemeenten.

Dat er geen onderscheid meer is tussen dorpen en steden, werd heel wat jaren geleden bepaald. In 1851 om precies te zijn, door de Gemeentewet die staatsman Thorbecke in het leven riep. Daarvoor was een plaats een stad als het stadsrechten had gekregen. Door de Gemeentewet vervielen deze rechten en ook de privileges. Denk hierbij aan het mogen heffen van tol, het maken van een eigen munt en het recht om een stadsmuur te bouwen.

Een onduidelijke definitie

Ondanks het feit dat de term stad of dorp tegenwoordig niks meer zegt voor de wet, gebruikt iedereen deze begrippen nog wel. Hoe zit dat? Er is geen eenduidige definitie, wat betekent dat iedereen het anders interpreteert.

“Vanuit een sociologisch oogpunt is een stad een kerngebied van een grotere omgeving met een bestuurlijk, cultureel en economisch centrum”, zegt stadssocioloog Linda Zuijderwijk. “Het is een plaats waar mensen vrij dicht op elkaar wonen. Waar openbare ruimtes als pleinen en parken zijn en waar je vreemden kunt tegenkomen die veel van jou verschillen. Dat kan op allerlei manieren: iemand die heel anders denkt, iemand met een andere achtergrond of iemand die anders stemt. Ook is een stad een plek waar ruimte is om een gezamenlijke mening te uiten, bijvoorbeeld door middel van een demonstratie.”

En hoe zit het met dorpen? “In een dorp heerst over het algemeen meer een gemeenschapsgevoel, kom je vaker bekenden tegen en zijn er meestal minder verschillen tussen de inwoners”, aldus Zuijderwijk. “Je weet beter wat je van elkaar kunt verwachten. Ook zijn er in een dorp minder voorzieningen. Steeds minder dorpen hebben bijvoorbeeld nog een geldautomaat, daarvoor moeten inwoners vaak naar de dichtstbijzijnde stad.”

Maximumaantal inwoners

Er zijn veel mensen die denken dat de status stad of dorp ook iets te maken heeft met het aantal inwoners. Is dat zo? “Vanuit een sociologisch perspectief niet”, zegt Linda. Ook volgens Pauline van Voorst, woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, is er geen maximumaantal inwoners voor een dorp of stad.

Vanuit elk oogpunt is de definitie stad of dorp weer anders, doordat er dus geen eenduidige definitie meer is. Natuurlijk mag je Apeldoorn een stad noemen net zo goed als dat je het een dorp mag noemen, maar officieel is het een gemeente.