foto Chris de Boer

Apeldoorns mysterie: wat zijn dat voor geulen in het Philipsbos?

Door Natalie Polman 15 november 2020

In Apeldoorn Zuid, langs de Laan van Malkenschoten, staat een klein bos rondom een vijver, in de volksmond Philipsvijver genoemd. Apeldoorner en indebuurt-lezer Chris de Boer maakte hier een wandeling en ontdekte dat er “om de tien meter een vrij diepe en brede geul dwars op het pad, globaal in noord-zuidrichting” ligt. We vroegen de gemeente naar deze mysterieuze geulen.

Nog niet zolang geleden publiceerden we een artikel over de rust en schoonheid van de natuur rondom de Philipsvijver. Een klein maar fijn bos, waar je even je hoofd kunt leegmaken.

Toen Chris de Boer (één van onze lezers) voor het eerst van zijn lange Apeldoornse leven (75 jaar) ging wandelen in het bos, ontdekte hij een soort ‘geulen’. “Ze moeten al betrekkelijk oud zijn, want her en der staat er een behoorlijke dikke boom in”, aldus de Apeldoorner.

We leggen de geulen-kwestie voor aan gemeentewoordvoerder Roel van Vemde. Die steekt op zijn beurt enthousiast van wal, per mail: “Dit is best een bijzonder stukje van Apeldoorn Zuid. Ergens halverwege de 19e eeuw is de Arnhemseweg tussen Apeldoorn en Beekbergen rechtgetrokken, en na de opheffing van de marken (van noord naar zuid Wormingen, Engelanderholt en Lierdermark) is de grond langs deze weg in lange smalle percelen haaks op de weg uitgegeven aan particulieren.”

Naaldhout

“Tussen circa 1850 en 1950 gebruikten die de grond als weiland, akkerland, om huizen te bouwen aan de weg of om aan bosbouw te doen. Op het stuk waar het hier om gaat, werd bos geplant. Dit was vooral om hout te kunnen oogsten. Naaldhout kon destijds goed verkocht worden. Op andere percelen is het oude gebruik in de meeste gevallen verdwenen onder druk van de stadsuitbreiding. Maar op dit stuk zijn de naaldbomen gebleven.”

Rabatten-bos

“Daarmee kom ik terug op jullie vraag”, gaat Roel verder. “Het gaat om een zogenaamd rabatten-bos. Dit is op zich niet zo heel zeldzaam, maar in onze gemeente komt het vrij weinig voor.”

Rabatten? Op deze website lezen we: “langwerpige ophogingen die tussen greppels liggen”. Deze zijn “volop aangelegd in natte bosgebieden, zodat de bomen en hakhoutstoelen wat droger staan terwijl de greppels bijdragen aan de ontwatering.” Roel: “Die geulen horen dus bij de rabatten.”

Verderop lezen we nog: “Het aanleggen van rabatten lijkt dus een algemene bodemverbeteringsmethode in zowel zeer oude bossen als bij ontginning van heide tot bos rond 1900 of daarna. Rabatten lijken ook aangelegd te zijn in al bestaande bossen.”

Mysterie opgelost!

Ben je ook iets opmerkelijks tegengekomen in Apeldoorn en vraag je je af hoe dit zit? Wij zoeken het met z’n allen voor je uit, dus laat het ons weten via [email protected].