Apeldoorns Mysterie: waar komt de naam Osseveld vandaan?

In onze rubriek Mysteries ontrafelen we diverse Apeldoornse rariteiten en opvallende zaken. Deze week: waarom heet de wijk Osseveld zo?

Stonden er ooit ossen in een veld waar nu de woonwijk Osseveld staat? We zijn er niet uit. Feit is wel dat de geschiedenis van Osseveld teruggaat tot de Midden-Steentijd, negenduizend tot vijfduizend jaar voor Christus(!).

Turf

Het ‘Ossevelt’ werd al genoemd in 1652 als een plaats waar turf werd gegraven. Osseveld was onderdeel van het grotere Apeldoornsche Veld dat behoorde tot het moerassige overgangsgebied tussen hoog en laag land, tussen de laaggelegen IJsselvallei en in het westen het begin van de zanderige stuwwal van de Veluwe.

In dit drassige gebied konden mensen alleen wonen op een opgestoven zandkoppen of zandruggen, met rondom akkers, weiden en moerassen. Die zandkoppen zijn ontstaan in de laatste IJstijd, waarbij zand vanaf de stuwwal – waarop Apeldoorn zo’n tienduizend jaar voor Christus ontstond – ging schuiven.

Restanten van pijlpunten en afval van vuursteen, van jagers en verzamelaars die hier tijdelijk verbleven, zijn hier opgegraven.

Ontginning

Toen in de veertiende eeuw het oude, verbrede beekje De Grift en de gegraven Nieuwe Wetering het water afvoerden naar de IJssel, verminderde de wateroverlast. Rond die tijd vestigden de eerste mensen zich hier voor langere tijd, zoals in boerderijen Groot en Klein Gansefles. De naam van deze heideplas leeft nu nog voort in de familienaam Ganzevles, die je nu vooral nog veel rond Apeldoorn en Voorst tegenkomt.

Nog droger werd het toen het Apeldoorns Kanaal in 1829 in gebruik werd genomen. Niet veel later werden veel heidegronden in en om Apeldoorn ontgonnen, waaronder ook in Osseveld. Apeldoorner Bruno Tideman stichtte boerderij Het Nut in 1865.

Een andere, bekende ontginning in deze omgeving was landgoed Hohenheim, nu Spatie. Dit stuk heidegrond aan de Deventerstraat van honderdvijftig hectare werd omgeturnd tot geschikt vruchtbaar bouwland. De neoclassicistische villa, achter een oude Gansefles, is nog steeds het visitekaartje van Spatie.

Zo ontstond uiteindelijk een gevarieerd landschap met vier verschillende delen: aan de noordkant de bosachtige met lanen, eiken en houtwallen omgeven Deventerstraat, ten zuiden daarvan een smal tussengebied met open velden, dan de Veenhuizerweg met voornamelijk boerenerven, en tenslotte bij de spoorlijn een nat gedeelte met moerasvegetatie.

Maar de naam Osseveld? Er is niet bekend dat er veel ossen rondliepen op Osseveld, dus de exacte herkomst van deze naam blijft ongewis. Tenzij jij ons wellicht meer kan vertellen?

Heb jij ook een onopgelost mysterie?

Ben je ook iets opmerkelijks tegengekomen in Apeldoorn en vraag je je af hoe dit zit? Wij zoeken het voor je uit, dus laat het ons weten via [email protected]

Lees ook: