Apeldoorns mysterie: wat is het oudste woonhuis van Apeldoorn?
Voor het Apeldoorns mysterie van deze week probeerden we uit te zoeken wat het oudste nog steeds bestaande woonhuis in onze stad is. Dat bleek nog niet zo eenvoudig, uiteindelijk moesten we de hulp inschakelen van de vakgroep Erfgoed van de gemeente én tot de conclusie komen dat er geen pasklaar antwoord op deze vraag is. Dit is wat we wel ontdekten:
Jachtslot Het Oude Loo
Logisch dat jachtslot Het Oude Loo één van de oudste woonhuizen van Apeldoorn is. Het kasteel is in de 15e eeuw gebouwd, maar het precieze jaar is niet bekend. Stadhouder Willem III kocht het jachtslot en de omliggende grond in 1684 en liet ernaast een nieuw paleis bouwen. De hofhouding van Paleis Het Loo gebruikte het slot nog eeuwenlang als woning.
Tegenwoordig maakt de koninklijke familie nog regelmatig gebruik van Het Oude Loo als vakantiehuis, maar het jachtslot is geen ‘gewoon’ woonhuis. We zoeken dus nog even verder.
Paleis Het Loo
Dan komen we automatisch bij Paleis Het Loo. Zoals we leerden gaf Willem III opdracht voor de bouw in 1684. In 1686 is het paleis af. De tekening hierboven komt uit 1700 en laat het paleis dus in een vrij oorspronkelijke staat zien.
Tot 1975 werd Paleis Het Loo nog regelmatig door de Oranjes gebruikt als zomerpaleis, maar sinds 1984 dient het alleen nog als museum en niet als woonhuis. We graven dus nog even door.
Mariastraat 44-46
Aan de Mariastraat 44-46 staat het huis ‘De Krommenhoek’. Het huis stamt uit 1836 en is daarmee, voor zover bekend, het oudste overgebleven pand in dit deel van het centrum van Apeldoorn (maar waarschijnlijk in heel het centrum). Op de foto hierboven zie je het huis toen de schildersfamilie Jonker het bewoonde. Deze familie liet een aantal mooie muur- en plafondschilderingen achter in de woning.
Als je nu door de Mariastraat rijdt herken je het huis overigens meteen; het is ondanks zijn leeftijd ontzettend goed bewaard gebleven.
Villa Randerode
Dan dit pand aan de huidige Van Kinsbergenstraat 2 (toen de Dorpstraat). De bouw van het landhuis op wat toen landgoed Randerode heette geschiedde in 1838. Het huis scheelt daarmee in leeftijd dus maar twee jaar met het huis aan de Mariastraat. De eerste eigenaresse en bewoonster was Johanna Cornelia Ten Hoove, een telg uit een bijzonder rijke Apeldoornse familie.
Na 1898 werden er woningen om het landhuis heen gebouwd. De oude villa is altijd bewaard gebleven, hoewel het er nu wel wat anders uitziet. Tegenwoordig zit restaurant Twenty2 op de begane grond van het pand en wordt er boven gewoond. Als je goed kijkt zie je in de gevel van het huidige pand waar de ramen vroeger gezeten moeten hebben.
