Mysterie opgelost: dit is het verschil tussen een straat, laan en dreef

De Churchill-laan, Bijlmerdreef, Admiraal de Ruyterweg en Linnaeusstraat zijn al heel lang onderdeel van het Amsterdamse wegennetwerk. Maar waarom heten deze locaties -laan, -dreef of -straat? Die reden is in het verleden te vinden!

Laten we beginnen met het woord ‘straat’. Volgens overstraatnamen.nl stamt dit woord af van het Latijnse via strata. Strata is daarin een vervoeging van het werkwoord sternere dat onder andere ‘uitspreiden’ en ‘effenen’ betekent. De benaming ‘straatweg’ is ouderwets, al wordt daar hetzelfde mee bedoeld als ‘straat’. Straten of straatwegen in Amsterdam zijn letterlijk verhard.

Langs de lange Lindelaan

‘Liesje leerde lotje lopen langs de lange Lindelaan.’ Dit rijmpje ken je misschien nog van vroeger, maar wat zegt dit rijmpje nou over een laan? Nou, de linde verklaart veel. Een laan is namelijk een weg met aan beide kanten bomen. Kijk maar naar de Churchill-laan.

Wist je dat in het Middelnederlands, de voorloper van het moderne Nederlands, de betekenis van een laan eerder ‘zijweg, weg die een bepaalde eindbestemming met een hoofdweg verbindt’ is? Eerder in de vorm van een oprijlaan. De huidige betekenis ‘weg met bomen’ bestaat vanaf (om en nabij) het jaar 1600.

De Bijlmerdreef

Dan hebben we ook nog de Bijlmerdreef in Amsterdam. Van oudsher is een dreef een brede landweg. Waarom dit is? Vroeger dreef men over deze wegen het vee (snap je ‘m?) naar locaties waar de beesten konden grazen.

Baan en weg

Goed, dan hebben we nu de gewone straat gehad en de groenere laan en dreef. Toch zijn er nog andere wegen in Amsterdam zoals de Ceintuurbaan en de Postjesweg. Het verschil daartussen is wat lastiger. Een weg is namelijk ‘een strook grond geschikt voor verkeer’. Een baan is dan weer ‘een weg zonder hindernissen’. Zo stonden er op de Ceintuurbaan waarschijnlijk vroeger geen verkeerslichten, maar dat is nu wel anders.