Binnenkijken bij Jan Dirk en Ina in de Staatsliedenbuurt: ‘We zitten hier een beetje vast en maken er het beste van’
Je hebt huizen die de bol staan van de nieuwste woontrends en je hebt huizen die decennia aan persoonlijke geschiedenis…
Een groot, metalen hek verspert de ingang naar de boeddhistische tempel op de Zeedijk. Tot onze grote verbazing. Onze rondleiding met de directeur was toch vandaag? Vanuit een huisje ernaast zwaait opeens een kale vrouw in een oranje gewaad naar ons. Ze gniffelt: “Sorry, ik heb het hek dichtgedaan. Soms komen er namelijk van die stiekeme dronkenlappen in onze binnentuin poepen!”
Zo maken we kennis met eerwaarde Miao Yi. Ze is een boeddhistische non uit Taiwan van een jaar of 40 – “onze exacte leeftijd vertellen wij nonnen niet”, daarna een giechel – en sinds vier jaar werkzaam als directeur van de Fo Guang Shan He Hua Tempel. Terwijl Miao Yi ons rondleidt, ontdekken we dat het leven in een boeddhistisch klooster er totaal anders uitziet dan de meeste films ons voorschotelen.
De Fo Guang Shan He Hua Tempel aan de Zeedijk 108 tot 116 is de grootste boeddhistische tempel in Europa die is gebouwd in de Chinese paleisstijl. De Nederlandse architect Fred Geven ontwierp de tempel in opdracht van Fo Guang Shan, een belangrijke boeddhistische stroming met hoofdzetel in Taiwan. Het doel was onder andere om de boeddhistische leer naar Nederland te brengen en de maatschappij te bevorderen door middel van liefdadigheidsprojecten. Op 15 september 2000 vond de feestelijke opening plaats. Koningin Beatrix was erbij aanwezig.
Eerwaarde Miao Yi is een kwieke vrouw. Boven haar mondkapje steken twee pretogen uit en met veel handgebaren vertelt ze over haar volle agenda. “Mensen denken vaak dat ik de hele dag door zit te mediteren, maar dat beeld klopt helemaal niet. Op feestdagen kan ik er wel eens een hele dag voor gaan zitten, maar meestal mediteer ik een uurtje per dag. Verder ben ik vrijwel altijd op pad. Ik volg een studie in Zwitserland en beheer nog een andere tempel in Antwerpen. Ook geef ik buiten coronatijd om lezingen over boeddhisme, waar soms wel 80 mensen op afkomen.” Miao Yi schiet plotseling in de lach en vervolgt: “En als ik samen met de vrijwilligers gratis vegetarische maaltijden verzorg, dan kan de tempel opeens vol staan met 500 mensen.”
Tekst gaat verder onder foto>
Wat bedoel je met vrije tijd?
Als we Miao Yi vragen of een boeddhistische non ook vrije tijd heeft, verschijnt er een oprechte frons boven haar mondkapje. “Wat bedoel je met vrije tijd? Als ik studeer, mediteer of zing dan is dat misschien mijn ‘vrije tijd’, omdat ik dan heel erg geniet. Maar het is denk ik belangrijk om te begrijpen dat ik geen stress ervaar door mijn drukke bestaan. De meeste mensen hebben een halfuur pauze nodig tussen hun afspraken door om even bij te komen. Ik niet. Ik kan binnen enkele seconden iets volledig loslaten in mijn hoofd, en mijn aandacht van de ene taak verleggen naar de volgende. Voor dat concentratievermogen heb ik jarenlang gemediteerd en getraind, dus het is moeilijk om uit te leggen hoe ik dat doe. Ik kan het je wel leren.”
Tekst gaat verder onder foto>
Een ‘monnikenbestaan’ zoals we dat uit films kennen gaat dus niet op voor deze vrouw. Ook niet in de letterlijke zin. Miao Yi: “In veel landen zijn nonnen zeldzaam. Zoals Thailand, Japan, India, Zuid-Korea en Myanmar. Maar in ons klooster is zo’n 80 procent vrouw. Eerwaarde Hsing Yun, de Taiwanese grondlegger van Fo Guang Shan, benadrukt dat alle levende wezens gelijk zijn, en dus ook mannen en vrouwen. Daarom krijgen nonnen van het Fo Guang Shan-klooster ontzettend veel kansen, bijvoorbeeld om een universiteit of televisieprogramma op te zetten, of zich aan te sluiten bij de Verenigde Naties en zich met internationale betrekkingen bezig te houden.”
Al zal de bescheiden eerwaarde zichzelf nooit zo zien, Miao Yi mag gerust een succesvolle boeddhistische non genoemd worden. Ze reisde de hele wereld rond om tempels te beheren en schreef er een boek over tijdens de eerste lockdown. Miao Yi: “Ik ben overal geweest! Los Angeles, Wenen, Amsterdam, Berlijn, noem maar op. Iedere drie jaar moet ik namelijk emigreren om een andere tempel te beheren. Vaak hoor ik pas kort van tevoren wanneer ik weer moet vertrekken. Toen ik bijvoorbeeld in Los Angeles te weten kreeg dat mijn volgende bestemming mij opwachtte, was mijn vliegticket zelfs al geboekt. Voor diezelfde middag. Ik had twee uur de tijd om mijn spullen in te pakken en me klaar te maken. Sindsdien staan mijn koffers altijd ingepakt in mijn kamer en rond ik mijn to-do-lijst iedere avond af. Ik ben altijd klaar om te vertrekken.”
Tekst gaat verder onder foto>
“De reden waarom ik zo vaak moet verhuizen, is zodat ik me niet ga binden. Niet aan spullen, maar ook niet aan mensen. Als ik in de trein of het vliegtuig zit, op weg naar de volgende tempel die ik moet beheren, neem ik in mijn hoofd afscheid van de plek waar ik was. Dan denk ik aan alles wat ik er meemaakte en de bijzondere mensen die ik er heb leren kennen, en sluit ik dat hoofdstuk af. Ik voel dan geen gemis meer.” Ze wijst naar een beeld van de lachende Boeddha en zegt: “Ik streef naar een staat van verlichting; een staat die het principe van dualisme overstijgt. Daarmee bedoel ik dat er geen verschil is tussen ‘goed’ en ‘slecht’: alles en iedereen is gelijk. Als je tolerant genoeg bent, laat je iedereen toe en bied je iedereen je hulp aan. Daarom krijgen verbindingen geen ruimte in mijn leven: die leiden tot discriminatie.”
Mensen dachten dat ik gek was.
Dat betekent dat Miao Yi ook van haar familie afscheid nam om non te worden. “Ik werd geboren in een rijk gezin in Taiwan en kon bij wijze van spreken alles krijgen wat ik wilde. Eten, mooie kleren, spullen. Op een dag kreeg ik een uitnodiging van een boeddhistisch klooster en verbleef ik negen dagen in die totaal andere omgeving. Mijn leven veranderde toen ik van de vrijwilligers een gratis ontbijt kreeg. Dat vond ik zo ongelofelijk mooi: ze bereidden en serveerden eten zonder er ook maar iets voor te krijgen. Het stond haaks op wat ik gewend was. Die dag maakte ik de beslissing om me bij het klooster aan te sluiten. Ik was achttien. Mensen dachten dat ik gek was.”
Vanwege de coronacrisis werkt eerwaarde Miao Yi nu al vier jaar in Amsterdam: een jaar langer dan de bedoeling is. Ze heeft nog geen idee wanneer en waar ze hierna naartoe vertrekt. Al moet ze zelf op een gegeven moment ook van dit hoofdstuk emotioneel afscheid nemen, zeker is dat Amsterdam haar warme en humoristische persoonlijkheid zal gaan missen.
In onze gids
Populaire rubrieken