Amersfoorts mysterie: waar zijn de Noord- en Oostsingel?

Zuid- en Westsingel

De namen van de Zuid- en Westsingel liggen vrij voor de hand. Ten opzichte van de binnenstad ligt de Zuidsingel ten zuiden, en de Westsingel ten westen. Maar wat is een singel eigenlijk? Een singel is een aangelegde waterweg rond een binnenstad. Deze gebruikte Amersfoort vroeger ter verdediging van de stad, maar kon ook de waterhoogte en spoelrichting van de grachten in de stad regelen. Singels waren niet bedoeld voor transport.

Bron: Archief Eemland – Zuidsingel

Het Zand

Vroeger, nog voor de muurhuizen er stonden, had Amersfoort een stadsmuur daar waar nu de Singels lopen. Na de bouw van de muur, begonnen de inwoners met het graven van twee verdedigingsgrachten om de muur heen. De binnenste gracht, en je raad het al, daar waar nu de Weverssingel en Het Zand liggen, werd gedempt.

Rond circa 1630 werd de singel opgevuld met zand. “Amersfoorters zijn niet zoals Amsterdammers”, vertelt Inge Vos, stadsgids van Amersfoort. “Daar kreeg zo’n plek de naam als het Gedempt Hamerkanaal. In Amersfoort waren we een stukje simpeler. We vulden de singel op met zand, dus de nieuwe straatnaam wordt dan Het Zand.”

Weverssingel

De naam van de Weverssingel komt van de groep inwoners die hier vroeger woonde. “Vroeger stonden hier allerlei kleine arbeidershuisjes voor de wevers. De Amersfoorters die hier woonden, waren vooral bezig met textiel en stof. Dat deden ze veelal vanuit huis”, vertelt Inge.

Amersfoorters zijn niet zo moeilijk in de benaming van de straten. “Er woonden veel wevers, dus noemen we het de Weverssingel. Veel straatnamen zijn bedacht op hoe de straat eruit ziet, of waar hij voor wordt gebruikt. De Langestraat is lang, de Krommestraat is krom, de Varkensmarkt was een varkensmarkt. En op de Weverssingel wonen de wevers.”

Bron: Archief Eemland

Mysterie opgelost

“Ik denk dat de Zuid- en Westsingel hun naam aan de Amersfoortse nuchterheid hebben te danken”, vertelt Inge verder. “Waarom de Zuid- en Westsingel geen bijzondere naam hebben gekregen? Omdat ze ten zuiden en ten westen van de binnenstad liggen. Dat is duidelijker.”